Tot voor kort werden controllers vaak een beetje stiefmoederlijk behandeld binnen een bedrijfsstructuur. Tegenwoordig neemt hun belang echter alsmaar toe. Docent Rita Naessens ziet haar cursisten vandaag zelfs regelmatig naast de bedrijfsleider staan. Hoog tijd dus voor een herevaluatie van deze cruciale functie.
Rita Naessens heeft vijftien jaar ervaring in verschillende functies, waaronder die van Business Development Manager voor Colruyt Group, Finance Manager voor Spar Retail en Head of Controlling & Consolidation voor de Colruyt Group. Vandaag heeft ze als aankoopverantwoordelijke binnen Retail Partners Colruyt Group het Controlling-gedeelte verlaten, maar ze blijft de vinger aan de pols houden als docente aan EMS Brussel binnen het programma Financial Controlling en aan HoGent, waar ze in de richting Retail Management Strategisch Management doceert.
“Die overstap naar Aankoop is op een bepaalde manier best jammer”, geeft Rita toe. “Toen ik Head of Controlling was, was ik één van de personen met de meeste inzichten in de Groep. Ik vind controlling daarom een van de boeiendste functies binnen een bedrijf. Je hebt een uniek overzicht over het hele bedrijf, die geen enkele andere functie je kan bieden. Je hebt zicht op de strategie vanaf de eerste lijn. En als het goed zit, mag je zelfs meewerken aan het ontwikkelen van de bedrijfsvisie en de strategie.”
Van analytisch naar empathisch
Ooit was het nochtans anders. “Lange tijd werd er van controllers enkel verwacht dat ze aan het einde van de maand een financieel rapport afleverden aan de manager, waaraan ze dan de commentaar toevoegden dat de omzet met 2% was gestegen. Best bedroevend, want eigenlijk kan elke manager dat gewoon zelf. Maar gelukkig begint intussen hun rol sterk te veranderen.”
“De aandacht is verschoven van de zuivere cijfers naar het vermogen om die gegevens om te vormen tot nieuwe inzichten. Deze kunnen de manager richting geven bij zijn strategische en tactische beslissingen. Om tot relevante inzichten te komen, heb je echter soft skills nodig, en die missen heel wat controllers vandaag nog. Veel controllers in mijn lessen zijn heel erg analytisch ingesteld, maar niet zo extravert en empathisch. Ze kijken enkel naar de cijfers en trekken daar conclusies uit. Maar een goede controller houdt ook rekening met externe factoren en heeft een goede kennis van de interne bedrijfsprocessen. Ze hebben tal van contacten met business partners en bezitten een evenwichtige mix tussen het intellectuele en het menselijke.”
Lang leve Excel
Volgens Rita is de functie van controller er sterk op vooruit gegaan dankzij de evolutie van technologische middelen, en dan in eerste instantie de toenemende mogelijkheden van Excel. “De toegevoegde waarde van controllers is evenredig toegenomen met de mogelijkheden van Excel. Pas toen je allerlei gegevens uit andere systemen in Excel kon binnentrekken, hebben controllers de cruciale sprong van rapportering naar analytische meerwaarde kunnen nemen.”
Controllers versus data scientist
Rita ziet een uitdagende toekomst: “Nu komt de volgende stap in zicht. Bedrijven zitten op steeds grotere bergen data waar controllers hun tools op los kunnen laten. Daar waar controllers vandaag analyses van het verleden maken om de toekomst beter te sturen, zullen we in de toekomst steeds vaker zien dat ze naar het proactieve overhellen en zich aan gefundeerde voorspellingen beginnen te wagen. Zo kunnen controllers het management nog beter ondersteunen bij het nemen van belangrijke beslissingen of het bijsturen van de business. Dat betekent echter ook dat controllers steeds vaker in het vaarwater van de data scientists zullen terechtkomen. We gaan dus moeten opletten dat de data scientists het niet van ons overnemen. Maar ik denk dat het tegendeel waar zal zijn. Want een controller heeft nog altijd die financiële achtergrond die een data scientist mist. Die unieke link tussen financiële kennis en data science is wat dit beroep volgens mij groot gaat maken in de komende jaren.”
Zin in meer?
Hebt u interesse in een helicopterview over de finance afdeling? Schrijf u dan in voor de Masterclass Financieel Management, met boeiende sessies van Rita Naessens en andere financiële experts.
Bent u al actief als controller? Ontdek dan zeker de Dag van de Controller.
