Iedereen die een woonkrediet heeft lopen, heeft zich ongetwijfeld al in de haren gekrabd bij het zien van het aangifteformulier personenbelasting. Wat moet u nu weer invullen. Er zijn codes voor wie een lening afsloot voor 2005, na 2005, in 2015 of in 2016. Heel veel verschillende codes om uit te kiezen dus. Hoe weten welke codes u precies moet invullen? Wij proberen u in enkele stappen door dit woud aan codes te leiden naar de voor u relevante codes.
Eerst en vooral: een tip
Om te beginnen een handige tip: alle federale codes beginnen met 1 of 2, de gewestelijke codes beginnen met 3 of 4. Deze regel kan u voor alle codes toepassen: zo vraagt u de belastingvermindering voor dienstencheques in code 3364/4364 voor het Vlaams en Brussels Hoofdstedelijk Gewest en code 3366/4366 voor het Waals Gewest.
Een alleenstaande vult enkel de codes die beginnen met 1 en 3 in. Gehuwden en wettelijk samenwonenden gebruiken alle codes: de codes die met 1 en 3 beginnen voor de ene partner, degene die met 2 en 4 beginnen voor de andere partner.
Recht op een woonbonus? Recht naar Vak IX dan …
Vak IX, met officiële – en erg lange – titel “Interesten en kapitaalaflossingen van leningen en schulden, premies van individuele levensverzekeringen en erfpacht- en opstalvergoedingen of gelijkaardige vergoedingen, die recht geven op een belastingvoordeel” is het vak dat u moet invullen als u een belastingvoordeel wil voor uw hypothecaire lening. Rubriek B van het vak is voor de gewestelijke voordelen voor de eigen woning. Rubriek C is voor de federale voordelen voor de niet-eigen woning.
Dit jaar werd er enkel aan Rubriek B gesleuteld, omwille van de nieuwe geïntegreerde Vlaamse woonbonus in Vlaanderen en de chèque habitat in Wallonië. Beide wijzigingen gelden voor leningen afgesloten sinds 1 januari 2016.
Rubriek B: een gewestelijke woonbonus voor de eigen woning
Voor de ‘eigen’ woning geeft het gewest u een woonbonus. U moet dus zeker al op zoek naar codes die met het cijfer 3 of 4 beginnen. De eigen woning is de woning die u zelf betrekt of die u omwille van beroepsredenen of sociale redenen niet zelf bewoont.
Welk gewest bevoegd is, wordt bepaald door het gewest waarin u woont op 1 januari van het aanslagjaar (1 januari 2017 ). Dat is niet noodzakelijk het gewest waar uw woning gelegen is. Een eigen woning kan immers ook de woning zijn waar u om sociale redenen niet in woont. In principe kan het dus voorkomen dat u een eigen woning heeft in Vlaanderen, maar recht heeft op de Waalse chèque habitat of omgekeerd dat uw eigen woning in Wallonië ligt, maar dat u geniet van een Vlaamse woonbonus.
Voorbeeld
U werkt in Namen en huurt er een appartement. U bent er officieel gedomicilieerd sinds 1 januari 2017. U heeft echter een lening lopen voor uw woning in Mechelen. In dit geval woont u enkel om sociale redenen niet in Mechelen. Uw Mechelse woning blijft dus uw eigen woning en geeft recht op een gewestelijke woonbonus. Maar omdat u in het Waals Gewest woont is dat Gewest bevoegd. U krijgt dus een Waals belastingvoordeel.
Hieronder vindt u de mogelijke hypotheses in chronologische volgorde (let op de aangifte geeft de mogelijkheden in een andere volgorde weer).
U heeft uw lening afgesloten voor 2005
Gegevens over de woning:
- code 3100: het vrijgestelde inkomen van uw eigen woning, u verhuurt de woning niet, u geeft het niet-geïndexeerd KI aan.
- code 3106: u verhuurt de woning aan een natuurlijk persoon die ze niet voor zijn beroep gebruikt, u geeft het KI aan.
- code 3109 en 3110: u verhuurt ze in andere omstandigheden, u geeft de brutohuur aan;
- code 3121: de woning ligt in het buitenland, u geeft de brutohuur of brutowaarde aan.
Let wel op de code 3106 moet u slechts in uitzonderlijke omstandigheden gebruiken. Het betreft hier de situatie dat iemand zijn eigen woning niet zelf kan betrekken (om een beroeps- of sociale of andere wettelijke reden) maar die woning verhuurt, en zelf over geen andere eigen woning beschikt waarvan hij eigenaar is…
De interesten:
- code 3138: de interesten betaald voor een lening aangegaan voor het bouwen of verwerven in nieuwe staat van uw enige eigen woning.
- code 3139: de interesten betaald voor een lening aangegaan voor het vernieuwen van een woning die ten minste vijftien jaar in gebruik is – als u deze code invult, moet u nog een hele reeks extra gegevens vermelden/codes invullen: datum van de lening (code 3140), bedrag van de lening (code 3141), aantal kinderen ten laste op 1 januari van de het jaar na het jaar van afsluiten van de lening (code 3142), datum ingebruikname woning/voltooiing werken (code 3144), kostprijs werken (code 3145), …
- code 3146 de interesten betaald voor een lening aangegaan voor het verwerven of het behouden van uw eigen woning.
De kapitaalaflossingen:
- code 3355: kapitaalaflossingen die in aanmerking komen voor de gewestelijke belastingvermindering voor bouwsparen.
- code 3358: kapitaalaflossingen die in aanmerkingen komen voor de gewestelijke belastingvermindering voor langetermijnsparen.
Premies van individuele levensverzekeringen:
- code 3351: premies die in aanmerking komen voor de gewestelijke belastingvermindering voor bouwsparen.
- code 3353: premies die in aanmerkingen komen voor de gewestelijke belastingvermindering voor langetermijnsparen.
Nota Bene: bizar genoeg zijn er in de rubriek voor leningen afgesloten vóór 2005, ook codes voorzien voor leningen “afgesloten in 2015” – deze codes zijn bedoeld voor het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest, we gaan er hier niet verder op in. Meer uitleg over deze codes: zie de module PB op monKEY.be
U heeft uw lening afgesloten tussen 2005 en 2014
U vult de volgende codes in:
- code 3370: de interesten die u betaalde en de kapitaalaflossingen die u deed in verband met de lening, maximumbedrag Vlaams Gewest = 3.120 EUR (2.280 basissom + 760 EUR verhoging tijdens eerste tien jaar + 80 EUR als u drie kinderen ten laste heeft).
- code 3371: eventuele premies van individuele levensverzekeringen.
- code 3372/3380 en 3374/3375: de hierboven genoemde verhoging van 760 EUR krijgt u enkel als uw lening nog in de eerste tien jaar van zijn looptijd is (dat is zo voor leningen afgesloten vanaf 2007), en voor zover de lening op 31 december 2016 nog altijd uw enige woning was (geërfde woningen worden niet meegeteld). U moet dus twee vragen beantwoorden: is uw lening afgesloten vanaf 2007 (JA = code 3372, NEEN = code 3380) en was de woning op 31 december 2016 nog altijd uw enige woning (JA = code 3374, NEEN = code 3375).
- code 3373: ten slotte geeft u in deze code aan hoeveel kinderen u ten laste had op 1 januari van het jaar na het jaar van de afsluiting van de lening.
U heeft uw lening afgesloten in 2015
U vult de volgende codes in:
- code 3360: de interesten die u betaalde en de kapitaalaflossingen die u deed in verband met de lening, maximumbedrag Vlaams Gewest = 2.360 EUR (1.520 basissom + 760 EUR verhoging tijdens eerste tien jaar + 80 EUR extra als u minstens drie kinderen ten laste heeft) – dit zijn vaste bedragen die niet langer geïndexeerd worden.
- code 3361: eventuele premies van individuele levensverzekeringen.
U heeft uw lening afgesloten in 2016
U vult de volgende codes in:
- het Vlaams Gewest geeft u voor leningen afgesloten vanaf 1 januari 2016 de nieuwe geïntegreerde Vlaamse woonbonus. U vult codes 3334 (interesten en kapitaalaflossingen) en/of 3335 (premies van individuele levensverzekeringen) in. U moet ook antwoorden of de woning uw enige woning was op 31 december 2016: code 3336 (JA) of 3337 (NEEN).
- in het Waals Gewest heeft u recht op de chèque habitat. Hiervoor vult u de codes 3338 (interesten en kapitaalaflossingen) en/of 3339. (premies van individuele levensverzekeringen) in.
voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er geen aparte regels voor leningen afgesloten in 2016.
U heeft uw lening afgesloten in 2017
Dit jaar heeft u nog geen recht op een belastingvoordeel. U moet dus nog geen codes invullen.
In Vlaanderen en Wallonië zijn er geen nieuwe regels voor leningen die dit jaar werden afgesloten. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wel. Leningen afgesloten vanaf 1 januari 2017 geven geen recht meer op een Brusselse woonbonus. Ter compensatie geeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een onmiddellijke korting op de registratierechten bij de aankoop van een onroerend goed.
Niet-eigen woning: federale woonbonus
De niet-eigen woning is een woning die u niet zelf betrekt (bv. een woning die u verhuurt). Hiervoor is de federale woonbonus van toepassing. Hiervoor moet u rubriek C van vak IX invullen. Hoewel deze codes allemaal met een 1 of 2 beginnen, komen ze in Vak IX pas aan de beurt na de gewestelijke codes die met 3 of 4 beginnen.
U heeft uw lening afgesloten voor 2005
U vult de volgende codes in:
De interesten:
- code 1138: de interesten betaald voor een lening aangegaan voor het bouwen of verwerven in nieuwe staat van de woning.
- code 1139: de interesten betaald voor een lening aangegaan voor het vernieuwen van een woning die ten minste vijftien jaar in gebruik is – als u deze code invult, moet u nog een hele reeks extra gegevens vermelden/codes invullen: datum van de lening (code 1140), bedrag van de lening (code 1141), aantal kinderen ten laste op 1 januari van de het jaar na het jaar van afsluiten van de lening (code 1142), datum ingebruikname woning/voltooiing werken (code 1144), kostprijs werken (code 1145), …
De kapitaalaflossingen:
- code 1355: kapitaalaflossingen die in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor bouwsparen (leningen afgesloten vanaf 1993).
- code 1358: kapitaalaflossingen die in aanmerkingen komen voor de federale belastingvermindering voor langetermijnsparen.
Premies van individuele levensverzekeringen
- code 1351: kapitaalaflossingen die in aanmerking komen voor de federale belastingvermindering voor bouwsparen (leningen afgesloten vanaf 1993).
- code 1353: kapitaalaflossingen die in aanmerkingen komen voor de federale belastingvermindering voor langetermijnsparen.
U heeft uw lening afgesloten tussen 2005 en 2013
U vult de volgende codes in:
- code 1370: de interesten die u betaalde en de kapitaalaflossingen die u deed in verband met de lening, maximumbedrag = 3.090 EUR (2.260 basissom + 750 EUR verhoging tijdens eerste tien jaar + 80 EUR als u drie kinderen ten laste heeft).
- code 1371: premies van individuele levensverzekeringen gesloten vanaf 2005.
- code 1372/1380 en 1374/1375: de hierboven genoemde verhoging van 750 EUR krijgt u enkel als uw lening nog in de eerste tien jaar van zijn looptijd is (dat is zo voor leningen afgesloten vanaf 2007), en voor zover de lening op 31 december 2016 nog altijd uw enige woning was (geërfde woningen worden niet meegeteld). U moet dus twee vragen beantwoorden: is uw lening afgesloten vanaf 2006 (JA = code 1372, NEEN = code 1380) en was de woning op 31 december 2015 nog altijd uw enige woning (JA = code 1374, NEEN = code 1375).
- code 1373: ten slotte geeft u in deze code aan hoeveel kinderen u ten laste had op 1 januari van het jaar na het jaar van de afsluiting van de lening.
U heeft uw lening afgesloten sinds 2006 en maakt geen gebruik van één van de voorgaande mogelijkheden
U vult de volgende codes in:
- code 1146: interesten van andere leningen die u bent aangegaan om een onroerend goed te verwerven.
Combinaties: wat als uw eigen woning in de loop van het jaar niet-eigen woning werd
Stel dat u in 2016 bent verhuisd, waardoor u niet langer woont in het huis waarvoor uw lening loopt.
Als u niet in de woning woont omwille van professionele of sociale redenen blijft dat toch uw eigen woning. Als u echter niet aan die voorwaarde voldoet of als u de woning verhuurt, dan wordt de woning niet-eigen.
Dit kan een complexe situatie opleveren.
Voorbeeld
U trok weg uit uw woning op 1 augustus 2016. Tot 1 augustus 2016 is uw woning dan eigen (u krijgt er een gewestelijke woonbonus voor) en vanaf 2 augustus 2016 is de woning dan niet-eigen (en krijgt u er een federaal belastingvoordeel voor). U gebruikt gewoon de codes zoals hierboven aangegeven, maar vult overal slechts een gedeelte van het bedrag in. Wie in 2009 een lening afsloot voor een woning die hij zelf betrok tot 1 augustus 2016, vult dus zowel code 1370 in als code 3370: 213/366 van de gewestelijke som in code 3370 en 153/366 van de federale som in code 1370.
