Naast het traditionele gezin van gehuwde partners met kinderen zijn de laatste decennia ook andere gezinsvormen meer in beeld gekomen. Denk maar aan co-ouderschap, alleenstaande ouders met kinderen, feitelijk samengestelde gezinnen … Al deze nieuwe gezinsvormen gaan gepaard met nieuwe regels rond fiscaliteit. Alleen blijft de regelgeving te complex en is deze nog niet optimaal aangepast aan de huidige realiteit. Fiscaal expert Pieter Debbaut (ERGO Insurance) legt de pijnpunten bloot rond de co-ouderschapsregeling.
“Vooral bij nieuw samengestelde gezinnen en co-ouderschapsregelingen zien we op fiscaal vlak stilaan grote problemen opduiken. Zo kan men nooit de individuele toestand van de belastingplichtige correct weergeven in een aangifteformulier. Als in een nieuw samengesteld gezin elke partner een kind heeft uit een vorige relatie, dan kan dit niet individueel toegelicht worden in de aangifte. Je kan enkel aangeven dat je twee kinderen in co-ouderschapsregeling hebt, terwijl het eigenlijk om 1+1 gaat. Hierdoor is de berekening fout. Dat is nochtans een essentieel verschil, want alle personen in deze situatie betalen hierdoor teveel belastingen. Tenzij men weet dat men in bezwaar moet gaan, want in dat geval haal je altijd je gelijk en wordt de berekening aangepast.
Deze casus is nochtans makkelijk op te lossen, aangezien de software perfect in staat is om het verschil te maken. Met 8 extra codes in het aangifteformulier is het probleem van de baan, maar dat aanpassen blijkt op dit moment geen prioriteit. Dat vind ik frappant, want de nieuw samengestelde gezinnen vormen geen nichepubliek meer.”
Het fiscaal belang van het domicilie
“Een co-ouderschapsregeling is fiscaal een heel goede en correcte regeling, tot er andere kinderen mee gemoeid zijn. Vanaf dat moment is de ouder waar het kind gedomicilieerd staat altijd in het voordeel. Dat kan een groot verschil maken, want het is een element dat voor heel grote financiële verschillen kan zorgen. Daarnaast is het niet iets dat je snel kan wijzigen. Het domicilie van de kinderen wordt vaak bij vonnis vastgelegd. Je kan niet zomaar een element uit de echtscheidingsakte aanpassen. Het is een element dat een enorme fiscale impact heeft, terwijl je tijdens een echtscheidingsprocedure vaak niet bij de fiscale gevolgen van dergelijke beslissing stilstaat.”
“Ook op het vlak van de onroerende voorheffing is er nog werk. Als je een co-ouderschapsregeling hebt over twee kinderen en de kinderen zijn gedomicilieerd bij een van de ouders, dan zal diegene de vermindering krijgen van de onroerende voorheffing voor een woning waar tenminste twee kinderen ten laste zijn. De andere ouder krijgt die vermindering niet, terwijl de zorglast gelijk is. In Wallonië heeft men dat voordeel al in twee verdeeld, maar dat is in Vlaanderen nog niet het geval. Het oplossen is dus niet zo moeilijk, want het Waalse voorbeeld kan ter inspiratie dienen. Maar ik weet niet of dit er in de nabije toekomst zit aan te komen.”
Het belang van goede afspraken en duidelijke communicatie
“Wanneer bovenop de co-ouderschapsregeling nog door een van de partners een onderhoudsuitkering wordt betaald voor de kinderen, dan kan de betalende ouder kiezen of hij de onderhoudsuitkeringen aftrekt of de co-ouderschapsregeling toepast in de aangifte. Die keuze wordt niet altijd automatisch gekoppeld aan de keuze van de andere ouder. Stel dat de ene partner er voor kiest om de co-ouderschapsregeling niet toe te passen en wel zijn onderhoudsuitkeringen af te trekken. Indien dit niet duidelijk wordt besproken, dan kan dit tot vervelende situaties leiden. Want dan past de ene ouder de co-ouderschapsregeling toe waarbij deze de helft van het voordeel afstaat aan de andere ouder, waarna de ander dat bedrag afwijst omdat die zijn onderhoudsuitkering inbrengt. En dan valt dat geld ook weg. Communicatie is echt een sleutelpunt.”
“In bovenstaande gevallen gaat het telkens over zaken waarbij de co-ouderschapsregeling correct wordt toegepast, maar waarbij ze voor ongelijkheid zorgt. De co-ouderschapsregeling blijft een positieve regeling, ook fiscaal gezien, maar je moet met elkaar blijven communiceren en weten waar je rechten liggen.”
Zin in meer? Tijdens de Actuaclub Fiscaliteit gaan Pieter Debbaut en andere fiscale specialisten dieper in op de nieuwste ontwikkelingen op vlak van personen- en vennootschapsbelasting. Een team van ervaren experts houdt u op de hoogte over de meest actuele wetgeving, wijzigingen, arresten, circulaires en de belangrijkste artikels uit diverse fiscale nieuwsbrieven.
Pieter Debbaut is werkzaam op de afdeling Tax Management van ERGO Insurance. Hij startte zijn loopbaan als kredietbeheerder bij Centea en was van 2000 tot 2014 docent bij de studie- en vormingsdienst van ERGO. Hij is mede-auteur van de Belastinggids (Uitgeverij Pelckmans), auteur van artikels in diverse tijdschriften en gastdocent bij diverse vormingsorganisaties, waaronder Kluwer Opleidingen en Fiscaal Informatief.
