Investeren in het opleiden van oudere werknemers? Nog te veel bedrijven zien het nut er niet van in. Als binnenkort de krapte op de arbeidsmarkt toeslaat, is nochtans elke werknemer van belang, meent Fons Leroy van VDAB.
Fons Leroy is ervan overtuigd dat langer werken en langer opleiden twee handen op een buik zijn. “Je kan mensen maar langer laten werken als ze voldoende ontwikkelingsperspectieven hebben gekregen doorheen hun loopbaan. Dat betekent dat er voortdurend moet geïnvesteerd worden in de opleiding van werknemers. Idealiter past dat in een loopbaanbeleid waarbij je vanaf de intrede in een bedrijf op regelmatige tijdstippen ontwikkelingskansen krijgt.”
Lege vijver
Voor wie vandaag de stempel ‘oudere werknemer’ draagt, is dat niet altijd zo geweest. Toch zullen ook zij geconfronteerd worden met de noodzaak om langer te gaan werken. “Het is met andere woorden urgent dat er meer opleidingen voor oudere werknemers georganiseerd worden”, aldus Fons Leroy.
De economische noodzaak en de ‘war for talent’ zullen bedrijven sowieso verplichten om meer opleiding te voorzien voor hun werknemers. Bedrijven die vandaag al werk maken van levenslang leren, zullen daar in de toekomst hun voordeel mee doen. Maar niet iedereen is mee.
Fons Leroy: “Er zijn nog te veel werkgevers die grote ogen trekken als we hen wijzen op de demografische evolutie waar de arbeidsmarkt mee te kampen krijgt. Velen denken dat er vroeg of laat wel weer een vijver vol talent opduikt waarin ze kunnen vissen. Wel, die vijver komt er niet. En dat maakt de druk om te investeren in opleidingen, ook voor vijftigers, alleen maar groter.”
Slechte leerling
Opleidingen kondigen zich niet altijd even makkelijk aan bij vijftigers. “Voor de meesten onder hen is het al een tijd geleden dat er nog in hun vorming geïnvesteerd werd. De statistieken leren bijvoorbeeld dat de huidige opleidingskansen voor niet-kaderleden ouder dan 45 jaar eerder klein zijn”, aldus Leroy.
Volgens Eurostat, het statistische bureau van de Europese Unie, is België niet bij de beste leerlingen van de klas. In 2009 volgde amper 6,1 % van de Belgen tussen 45 en 54 jaar een of andere opleiding. Het Europese gemiddelde lag op 7,3 %. Landen als Denemarken (29 %), Finland (20,4 %) en Zweden (20,2 %) geven al langer het goede voorbeeld. Maar we hoeven het niet altijd zo ‘ver’ te zoeken. Ook Nederland scoort met 14,8 % een stuk beter dan ons land.
Hoe kunnen wij het beter doen? “Opleidingen voor de huidige generatie oudere werknemers moeten vertrekken vanuit hun werkervaring en verworven competenties”, vindt Leroy. “Bij jongeren hoeft dat niet. Hen kan je makkelijker nieuwe competenties aanleren. Oudere werknemers spreek je beter aan op wat ze al kunnen, om dat vervolgens te verbreden.”
Loyale vijftigers
Bij een opleidingsaanbod voor oudere werknemers hoort best ook een loopbaanperspectief. Vaak gaat het immers om werknemers die nog tien jaar of meer actief zullen zijn op de arbeidsmarkt. “Zo’n opleiding is een ideaal moment om na te denken over het verdere verloop van de loopbaan. Wat daarbij in het voordeel van oudere werknemers pleit, is dat ze vaak loyaler zijn aan hun werkgever dan jongere werknemers.”
Omdat niet alleen werkgevers, maar ook de oudere werknemers wel eens overtuigd moeten worden van het belang van opleiding, suggereert Fons Leroy win-winsituaties te creëren waarin oudere werknemers fungeren als opleider. “Zo zijn ze niet alleen cursist, maar gebruiken ze hun rijke ervaring ook om anderen op te leiden. Zelf opleiding geven is blijkens onderzoek een bijzonder effectieve manier om bij te leren. Zo’n ‘mentorships’ zijn een beproefd recept en hebben de reputatie zeer werkzaam te zijn.”
Fons Leroy is gedelegeerd bestuurder van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB).
