Sociale fraude, denk aan sociale dumping en zwartwerk, staat centraal in het strategische actieplan voor 2020 van de Belgische inspectiediensten. De kans is reëel dat controles zullen toenemen, zeker in fraudegevoelige sectoren en bij grensoverschrijdende terbeschikkingstelling. We mogen hier een beter gecoördineerde samenwerking verwachten tussen de bevoegde diensten met een vlottere informatie-uitwisseling. Dat lezen we in het Actieplan 2020 van de inspectiediensten.
Philippe De Backer, Minister voor Bestrijding van de sociale fraude aan het woord: “De strijd tegen de sociale fraude wordt volop gevoerd. Het is een strijd voor de schermen, met onder meer 10.000 gemeenschappelijke SIOD-controles van de 5 sociale inspectiediensten per jaar, maar ook en vooral een strijd achter de schermen. Het is een kwestie van samenwerking tussen justitie, politie, sociale-inspectiediensten en andere organen, van internationale samenwerking en gegevensuitwisseling en van overleg en informatie-uitwisseling met de sociale partners.”
Minister De Backer: “Van begin 2015 tot midden 2019 bracht deze strijd 1,1 miljard euro op aan de federale overheid. 725 miljoen euro uit socialebijdragefraude (werkgevers), 279 miljoen euro uit uitkeringsfraude (burgers) en 47 miljoen euro bij zorgverstrekkers en uit administratieve geldboetes. Daarnaast werden er de voorbije 2,5 jaar 207 miljoen euro lonen voor werknemers geregulariseerd.”
“Met de hervorming van de sociale inspectiediensten werd beslist om de strategische
en coördinerende rol van de SIOD te versterken, onder meer via de uitbouw van een wetenschappelijk onderbouwd kenniscentrum sociale fraude. Met manager Bart Stalpaert aan het hoofd sinds 1 mei 2019.”
55 acties
In het goed gestoffeerde Actieplan 2020 van de inspectiediensten zijn liefst 55 acties opgenomen. Die zie je hier ingedeeld per type actie of initiatiefnemer, per type fraude en per fase in de handhavingsketen.
Merk op: de som van het aantal acties is bij het type fraude en de fase van de handhaving meer dan 55 omdat er per type of fase meerdere acties een impact hebben.
5 strategische doelstellingen
Het Actieplan is opgebouwd rond 5 strategische doelstellingen. Dat zijn: lagere lasten op arbeid, vereenvoudiging van de wetgeving, de pakkans vergroten, net zoals de slagkracht van de inspectiediensten en tot slot de grensoverschrijdende fraude aanpakken.
1. Lagere lasten op arbeid
Sociale fraude en zwartwerk zien we vaak in arbeidsintensieve sectoren zoals bouw, transport, horeca en schoonmaak. Hier kan je arbeidskrachten met beperkte scholing aan het werk zetten. Het is wel zo dat de personeelskost zwaar doorweegt. De hoge loonkost in ons land leidt bovendien tot grote concurrentie met buitenlandse ondernemingen en geeft aanleiding tot misbruik.
Hoe pakt SIOD dat aan?
- Werken aan lagere lasten op arbeid, in het bijzonder voor de laagste inkomens, neemt de aantrekkelijkheid van sociale fraude af.
- Hiermee hopen we op termijn preventief te werken zodat sociale fraude niet nodig is.
2. Eenvoudige wetgeving en administratie voor meer transparantie en compliance
Hoe eenvoudiger en eenduidiger de wetgeving en de administratieve verplichtingen, hoe makkelijker het is om alle verplichtingen te kennen, na te leven en te controleren.
Hoe pakt SIOD dat aan?
- Digitalisering biedt hierop een antwoord met het uitwerken van de app MyDigital Assistant. Inspecteurs kunnen in real time data consulteren.
- SIOD verkent hoe ook de burger sociale fraude zal kunnen melden.
- Guidelines & checklists opstellen of actualiseren in overleg met de verschillende sectoren.
- Single permit: combinatie van verblijfs- en arbeidsvergunning geeft ook de sociale inspectie beter zicht op buitenlandse werkgevers en werknemers.
- Samenwerken met de Dienst Administratieve Vereenvoudiging om de perceptie te meten: Hoe staat de maatschappij tegenover sociale controles?
- Termijn voor de terugvordering van onterechte betaalde pensioenen verlengen.
3. Pakkans vergroten
Deze fraudefenomenen zijn prioritair: sociale dumping en zwartwerk, fraude met socialezekerheidsbijdragen, mensenhandel en economische uitbuiting, grootstedenproblematiek en domiciliefraude.
Hoe pakt SIOD dat aan?
- Door een multidisciplinaire aanpak zullen de sociale inspectiediensten minstens 10.000 controles uitvoeren in 2020.
- Niet enkel onaangekondigde, maar ook aangekondigde flitscontroles in controleperiodes die vooral informatief en preventief zijn.
- Controles in grootsteden: Brussel, Antwerpen, Gent, Charleroi, Luik. Nieuw is dat nagelstudio’s in het vizier komen.
- Controles gericht op de opsporing van mensenhandel en economische uitbuiting.
4. Meer slagkracht voor de sociale inspectiediensten
Onder andere door de coördinatie en de samenwerking tussen de inspectiediensten te verbeteren. Hier staan als actiepunten onder meer een kenniscentrum uitbouwen en de methodologie verbeteren. Verder ook verbeterde gegevensuitwisseling met de uitbreiding van het e-PV en het e-Dossier.
5. Grensoverschrijdende sociale fraude
Hier gaat het om de bestrijding van grensoverschrijdende fraude en sociale dumping. Die willen we aanpakken door een betere samenwerking en gegevensuitwisseling op Europees niveau. Met onderzoeken, preventie en campagnes. En door een nieuwe programmatorische aanpak op te starten en uit te bouwen op basis van Big Data.
Hier vind je het volledige rapport van de Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst
Bron: www.siod.belgie.be
Zin in meer?
Is jouw bedrijf compliant met de Belgische arbeidswetgeving en ben je goed voorbereid op een eventuele controle? Dan kan je deze sociale inspecties zorgeloos en zelfzeker tegemoet zien. En doorsta je ze met glans, zonder kosten of sancties. Leer welke vragen je kan stellen en welke beter niet en ontvang praktische checklisten in onderstaande opleidingen:
– Do’s-and-don’ts in het kader van sociale inspecties
– Interne onderzoeken en sociale inspecties: aandachtspunten vanuit de praktijk
