De grenzen van leren

Er zijn verschillende vormen van leren. In dit artikel focus ik me op het aanleren van nieuwe vaardigheden, met als cruciale vraag: ‘Is elke vaardigheid aan te leren?’

 

Laten we eerst eens stilstaan bij wat leren is en wanneer we weten of het leren is geslaagd. Wanneer we leren, vindt er een verschuiving plaats: eerst dachten we dat we iets niet konden en nu ervaren we dat we het wel kunnen. Het echte bewijs ligt in de demonstratie van het nieuwe gedrag. Wat ik merk tijdens het aanleren van nieuwe communicatievaardigheden is dat het verlangen om te leren wel groot is, maar dat er vaak een weerstand komt opzetten op het moment dat we de comfortzone verlaten. Wat hier zichtbaar wordt, is het gemak van patronen!

 

Regelmatig doe ik een kleine oefening waarbij ik mensen vraag om hun armen te kruisen. Op dat moment hebben ze keuze: links over rechts of rechts over links. Er is niemand die dat ervaart als een keuze. Ze doen wat ze gewend zijn om te doen. Deze oefening laat zien dat we van nature uit meer mogelijkheden hebben dan wat we inzetten. Tot daar gaat het goed. Nadien vraag ik om te leren op een vlotte manier de armen te kruisen op de ‘niet natuurlijke’ manier, dus anders dan ze gewend zijn. Dat is het moment van zuchten. ‘Waarom is dat nodig?’ Die vraag is zeer to the point! Waarom is dat nodig?

 

De grenzen van het aanleren van nieuw gedrag, zit niet op het niveau van kunnen. Het heeft alles te maken met willen. Waarom zou ik? Wat levert het mij op? Nu kan je je inderdaad ernstige vragen stellen bij het nut van het leren je armen te kruisen op een andere manier dan je tot nu toe gewend bent. Maar als het gaat over communicatie en denkstrategieën, dan kan het zeer handig zijn om meerdere mogelijkheden te hebben. De persoon met de meeste flexibiliteit is degene die het makkelijkste met hindernissen omgaat!

 

Wat maakt het nu zo lastig om het dan ook te doen, om te investeren in het ontwikkelen van die nieuwe mogelijkheden? Iets nieuws leren, kost moeite. Voor ongeveer 90 % van onze handelingen hebben we een ‘automatische piloot’. Dit betekent dat we het kunnen uitvoeren zonder er helemaal met onze gedachten bij te zijn. In onze hersenen ontwikkelen we patronen voor die zaken die we regelmatig doen. De kracht van die patronen is zo sterk, dat we onszelf bijna wijs maken dat we zo zijn geboren. ‘Ik ben zo’ is een uitspraak die ik met regelmaat hoor. Ik hou er meer van om te zeggen: ‘Je bent zo gewend om dat te doen, dat het je geen aandacht meer kost.’

 

Als we iets nieuws leren, hebben we wel onze aandacht nodig! Het vraagt een volledige focus op wat we moeten uitvoeren. Er is nog geen patroon en daarom kunnen we de automatische piloot niet aanzetten. Zonder focus, vallen we in het oude en vertrouwde patroon. Dit sturen van aandacht, kost moeite. Probeer maar om je armen eens te kruisen op de andere manier. Het zal je zeker lukken, met enige moeite. Het is die moeite die veel mensen weerhoudt om iets bij te leren. Behalve als er een goede reden is:

  • De angst dat als ik het niet doe, dat ik dan in de problemen kom.
  • Het uitkijken naar de winst die het mij zal opleveren als ik het wel kan.

Ideaal is als beiden tegelijkertijd aanwezig zijn.

 

Mensen leren als:

  • De kost van de investering (de moeite om te leren) kleiner is dan de nadelen van het niet te leren.
  • De winst van het geleerde groter is dan het gemak om dingen te laten zoals ze zijn.

 

Als deze voorwaarden kloppen, dan zijn we bereid om te oefenen. Want één keer een nieuw gedrag uitvoeren is niet voldoende om echt keuze te hebben, om echt flexibel te zijn. Pas als je met evenveel gemak je armen op beide manieren kunt kruisen, dan pas heb je echt iets geleerd. Dan heb je een nieuwe verbinding gelegd in je hersenen.

 

De grenzen van het leren hebben dus te maken met drie zaken:

  • Erkenning van het niet kunnen
  • Bereidheid om het te leren
  • Oefenen, oefenen, oefenen

 

Moraal van het verhaal
De grenzen van het leren worden bepaald door de noodzaak: hoe erg is het niet kunnen?

 

Meer over leren, vind je in boeken van Richard Bandler, onder andere in ‘Guide to trance-formation’.

 

 

 

 

 

Auteur

Emilie Depuydt is freelance trainer bij Kluwer en international gecertificeerd NLP-trainer. Ze is gefascineerd door communicatie en de impact van woorden. Haar missie? De kwaliteit van je leven verbeteren door het bewust omgaan met je gedachten en je gevoelens. Emilie werkt individueel en in groep aan het durven invloed hebben op een ander vanuit een win-win-situatie, en met veel respect voor ieder individu en zijn omgeving.

Lees ook

Nieuws per domein

Meest gelezen

Let's connect