Onze werkomgeving en werkomstandigheden veranderen aan een razend tempo: multidimensionaal, digitaal en internationaal. Bedreigend? Misschien wel, maar laat je niet ringeloren. “Dit is ook geweldig. Voor leiders ligt hier een schitterende kans,’ vertelde een enthousiaste Filip Moriau (Stragilon) tijdens de Kluwer Spoonful sessie van 12 mei.
Geen mens – en dus ook geen leidinggevende – die er iets aan kan doen. VUCA, verandering, verregaande digitalisering, globalisering… maken vandaag onlosmakelijk deel uit van het bedrijfsleven. Wie dit ontkent, dreigt een dino te worden. “Dus kan je daar maar beter het beste van maken”, zegt Filip Moriau. Als het van hem afhangt, omarmen we onze volatiele toekomst enthousiast. Meer nog: die open attitude is de brug naar de toekomst.
Cultuur van wendbaarheid
De opstap naar die brug ligt in handen van de leidinggevenden: blik op de toekomst houden, weten welke richting het uitgaat én dit alles delen met de medewerkers. Zij komen namelijk ook in het oog van de storm terecht. Best beangstigend. Een baken – of noem het ook een horizon – is dan welkom. Betekent dit dat de leidinggevende over een antwoord beschikt inzake alle onzekerheden in deze fluctuerende wereld? Bijlange niet. Maar hij heeft wel (als het goed zit) visie, strategisch inzicht, overtuigingskracht en een open geest. Voor de rest is er niets mis mee om toe te geven dat je het zelf ook niet altijd even goed weet.
Het is bijzonder belangrijk een cultuur te installeren die de poorten wijd open zet voor de veranderingen die zich onderweg aandienen. Alleen zo kunnen mogelijkheden gegrepen worden. Meteen ook de kern van Moriau’s boodschap. Dat hebben mensen in het verleden trouwens ook moeten doen: toen de elektriciteit, de auto of de televisie werden uitgevonden. Vandaag gaat het echter vlugger en bundelen de verschillende disruptieve technologieën zich tot één golf van verandering die uit verschillende S-curves bestaat.
Agility
Een wendbare attitude is belangrijk voor ieder bedrijf, maar misschien nog het meest voor de gesettelde bedrijven. De bedrieglijk stabiele S-curve van het gesettelde bedrijf heeft namelijk de neiging de leiders hiervan in slaap te wiegen. De volatiele en beweeglijke S-curve van kleinere bedrijven houdt deze hoe dan ook alert en wendbaar. Dat zorgt ervoor dat start-ups op termijn geduchte concurrenten kunnen worden van de gevestigde waarden in deze wereld.
De geschiedenis van een bedrijf is tegenwoordig trouwens geen kwestie van één S-curve meer maar wel van een serie opeenvolgende S-curves. Het roller-coaster gevoel is niet veraf. Er is geen tijd om op de lauweren te gaan rusten. Iedere deur die open gaat biedt perspectief op nieuwe mogelijkheden, andere deuren.
Een andere mindset
Wat nodig is om in deze VUCA-tijden te overleven is (veranderende) focus binnen een breed perspectief. Business modellen moeten daarom continu ter discussie kunnen staan. Veranderende context vergt boeiende storytelling (geen praatjesmakerij) en een sterke ‘why’. Zij zijn belangrijke stuwkrachten om emotionele connectie te creëren, om snelheid te maken maar ook om veiligheid te verschaffen in deze fluctuerende wereld.
Hoe dan ook moeten medewerkers zich voldoende geruggesteund voelen om hun competenties te verbreden of van pad te veranderen. Dat is goed voor henzelf (het houdt hen in de arbeidsmarkt), het is goed voor het bedrijf (dat hiermee sterker in de markt staat) en het is goed voor de klant (die de empathie van een volledige ploeg voelt). Het is een uitgemaakte zaak dat HR hierin een belangrijke taak heeft. Toegevoegde waarde. (zie kader)
Niet alle inspanning komt in dit proces trouwens van de werkgever. Ook werknemers moeten hun competenties (willen) aanpassen. In tijden van verandering heeft een bedrijf namelijk veel meer baat bij T-skilled people (en teams!). T-skilled people hebben een specifieke vakkennis maar ze beschikken ook over breed-menselijke competenties en zijn vooral in staat om goed te connecteren met anderen. T-skilled teams bevatten heel veel verschillende competenties die elkaar aanvullen en teamleden die de competenties van de anderen als een voordeel zien. Dat sterkt hen in uitdagende tijden van verandering.
HR Leading in Transition
- Creating Digital Beacons
- Self-organising teams
- Organisational learning
- Agile development
- Strategy as a simple rule
- Open space technologies
- Managing the New Normal
Innovation engine
Goed, als het dan moet vooruit gaan, als er innovatie moet komen, hoe doe je dat dan? Want de zaken moeten mooi in elkaar haken, weet Moriau. Een ding is duidelijk: HR, opleiding, onderwijs, bedrijf en alle werknemers hebben hierin elk hun taak te vervullen.
In één adem verwijst Filip Moriau naar de Innovation Engine van Stanford University die volgens hem een geïntegreerd antwoord biedt op de uitdagingen van vandaag. Deze motor benoemt de domeinen waarin heel wat turbulentie ontstaat bij verandering: cultuur, gedrag, middelen, kennis, verbeelding en habitat.
De sleutel is om als leider geïntegreerd op deze elementen te werken. Dit betekent concreet: een leergierige, innovatief gerichte bedrijfscultuur installeren; aansturen op open voorbeeldgedrag (of gedrag tout court); voldoende middelen ter beschikking stellen; creativiteit aanwakkeren en kennis(tools) ter beschikking stellen. En dat alles in een veilige bedrijfscontext. Zo simpel is dat. En ook zo moeilijk. “We moeten de verandering leiden”, zegt Filip Moriau. “Daarin speelt HR een belangrijke rol.”
Zijn de dingen perfect als je volgens dit schema tewerk gaat? Uiteraard niet. Het onderwijs moet mee, leidinggevenden moeten hùn leidinggevenden kunnen overtuigen en ze moeten durven ‘neen’ zeggen tegen kortetermijn of foute strategische beslissingen. Samenwerken is hier de boodschap, met T-teams voor het broodnodige multifocale perspectief. Verbind dit met de rijke digitale mogelijkheden van vandaag en vooruit met de geit.
Bakens zetten
Een van de belangrijkste taken van de leidinggevende van morgen is bakens uitzetten: digitaal (als nieuw normaal), organisatorisch (openheid voor zelforganisatie, ‘organisational learning’ is een must) en strategisch (er is licht aan het eind van de tunnel). “Consistentie is belangrijk”, vertelde Filip Moriau aan zijn aandachtig luisterende publiek. Blaas niet warm en koud tegelijkertijd, zaai geen onrust maar ga uit van positieve vibes die uitdagingen met zich mee brengen en laat uzelf niet in slaap wiegen (het mumm-effect), veroorzaakt door eerdere successen of wegens een paraplusysteem bij het management.” Hyper-transparantie wordt in de toekomst absoluut noodzakelijk. Dat is pas een uitdaging in veel bedrijven.
Meer info?
Wil je graag meer weten over de digital workplace transformation? Contacteer dan barbara.verschueren@wolterskluwer.com of 0486/869161.
Wil je zelf ook eens een gratis spoonful of learning sessie bijwonen? Ontdek hier onze volgende sessies.
Verslag: Mieke De Jaegher van WiskeysComm onderdeel van Wiskeys.
