Klaar voor de sociale verkiezingen 2020?

Klaar voor de sociale verkiezingen 2020?
De procedure van de sociale verkiezingen 2020 is heel formeel en bestaat uit opeenvolgde stappen die strikt moeten worden opgevolgd. Een goede voorbereiding is onontbeerlijk voor een correct verloop.

In 2020 zijn er weer sociale verkiezingen. Dit is een een vierjaarlijkse procedure waarmee werknemersafgevaardigden voor de ondernemingsraad en het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) worden gekozen. De verkiezingen vinden altijd plaats tijdens een bij wet vastgestelde periode. Voor 2020 loopt die periode van 11 tot en met 24 mei.

De procedure van de verkiezing is heel formeel en bestaat uit opeenvolgende stappen die strikt moeten worden opgevolgd. Het niet-respecteren van de vastgestelde data of het maken van vormfouten kan de hele procedure nietig verklaren. Kortom, een goede voorbereiding is onontbeerlijk voor een correct verloop.

De werkgever speelt een centrale rol, want hij is verantwoordelijk voor de organisatie van de sociale verkiezingen. Het is dan ook van groot belang dat u als werkgever volledig op de hoogte bent van de geldende regelgeving.

Welke ondernemingen moeten verkiezingen organiseren?

Om te bepalen of een onderneming al dan niet sociale verkiezingen moet organiseren, moet u rekening houden met verschillende elementen. Hieronder zetten we de belangrijkste factoren op een rij.

1. Technische bedrijfseenheid

In het kader van de sociale verkiezingen wordt naar de onderneming gekeken op het niveau van de technische bedrijfseenheid (hierna verkort TBE). De procedure zelf zal ook op dit niveau moeten worden georganiseerd.

De TBE valt echter niet noodzakelijk samen met de juridische entiteit van de onderneming, zoals de nv, vzw, bvba, enz. Doorgaans kunnen zich drie situaties voordoen:

  • de TBE en juridische entiteit vallen samen;
  • de juridische entiteit bestaat uit verschillende TBE’s;
  • meerdere juridische entiteiten vormen samen één TBE.

Welke situatie van toepassing is, zal worden beoordeeld op basis van de concrete situatie.

2. Gewoonlijk gemiddeld personeelsbestand

Enkel de ondernemingen die een bepaalde tewerkstellingsdrempel bereiken, moeten sociale verkiezingen organiseren. Zo zal de procedure voor een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk moeten worden opgestart in ondernemingen die gedurende de referteperiode gewoonlijk gemiddeld ten minste 50 werknemers tewerkstellen. Van zodra u de drempel van 100 werknemers overschrijdt, moet u ook de procedure voor een ondernemingsraad opstarten.

De zogenaamde referteperiode bedraagt een termijn van vier kwartalen. Bij de vorige sociale verkiezingen viel de referteperiode altijd samen met het kalenderjaar dat het jaar van de sociale verkiezingen voorafging. Het nadeel van die periode was echter dat men de verkiezingsprocedure reeds moest opstarten vooraleer het personeelsbestand definitief was geteld, namelijk in de maand december.

Om dat euvel op te lossen, vervroegde de wet van 4 april 2019 (BS 30 april 2019) de referteperiode met één kwartaal. Voor de komende verkiezingen van 2020 betekent dat concreet dat de referteperiode loopt van 1 oktober 2018 tot en met 30 september 2019. Ook de referteperiode voor de berekening van het aantal uitzendkrachten is vervroegd. Om hun aantal te bepalen, moet u rekening houden met de tewerkstelling gedurende het tweede kwartaal van het jaar dat de verkiezingen voorafgaat (in casu kwartaal 2 van 2019).

Wie mag stemmen?

Alle werknemers die met de onderneming verbonden zijn door een arbeids- of leerovereenkomst, alsook alle personen die met werknemers worden gelijkgesteld, zijn stemgerechtigd. Voorwaarde is wel dat de werknemers minstens drie maanden tewerkgesteld zijn in de juridische entiteit of TBE.

Alle stemgerechtigde werknemers moeten worden opgenomen op de zogenaamde kiezerslijsten. Werknemers die niet op de lijsten staan vermeld, mogen op dag Y geen stem uitbrengen. Doen ze dat wel, dan kan dat de nietigheid van de procedure tot gevolg hebben.

Werknemers die deel uitmaken van het leidinggevend personeel worden uitdrukkelijk uitgesloten en mogen niet deelnemen aan de stemming.

Nieuw voor de sociale verkiezingen van 2020 is dat uitzendkrachten onder bepaalde voorwaarden ook mogen stemmen. Zij mogen deelnemen als ze:

  • minstens drie maanden ononderbroken OF, in geval van onderbroken tewerkstelling, minstens 65 werkdagen tewerkgesteld waren bij de onderneming tussen 1 augustus 2019 en dag X;
  • EN minstens 26 werkdagen tewerkgesteld waren in de onderneming tussen dag X en dag Y-13.

Daarom is het van groot belang dat u alle werkdagen van de verschillende uitzendkrachten nauwkeurig bijhoudt.

Ook nieuw – en belangrijk – is de mogelijkheid tot e-voting. Voortaan kunnen de stemgerechtigden, mits akkoord van de ondernemingsraad, het CPBW (of bij gebrek hieraan een akkoord tussen de werkgever en de vakbondsafvaardiging) op de werkplek stemmen via een computer uit het bedrijfsnetwerk. Dat zal behalve de opkomst verhogen, ook de kans op ongeldige stemmen verminderen.

Rol leidinggevenden

Hoewel de procedure focust op de verkiezing van de werknemersafgevaardigden, krijgen ook de leidinggevenden een belangrijke rol. Uit die categorie kiest de werkgever namelijk de werkgeversafgevaardigden. Zij zullen de werkgever vertegenwoordigen in de ondernemingsraad of het CPBW.

Er bestaat soms discussie welke medewerkers tot het leidinggevend personeel behoren. In het kader van de sociale verkiezingen moet u de definitie strikt interpreteren. Leidinggevende medewerkers zijn uitsluitend die personen:

  • die belast zijn met het dagelijks bestuur van de onderneming;
  • die gemachtigd zijn om de werkgever te vertegenwoordigen en te verbinden (niveau 1);
  • de personeelsleden onmiddellijk ondergeschikt aan de personen van niveau 1, wanneer zij ook opdrachten van dagelijks bestuur vervullen (niveau 2).

Hoewel de verkiezingsprocedure pas in de loop van december 2019 van start gaat, is het aangewezen om vandaag al na te denken wie u als werkgeversvertegenwoordiger in het CPBW of de ondernemingsraad wil aanduiden. Daarbij kan het van belang zijn om het organigram van uw onderneming bij te sturen.

Bron: BDO

Vragen over de social verkiezingen?

Vragen over de procedure en de organisatie van de sociale verkiezingen 2020? Ontdek ons volledig aanbod opleidingen sociale verkiezingen.

Avatar foto

Auteur

Audrey Van den Bempt is productmanager voor de opleidingen, trainingen en congressen in HSE en in het hr-domein. Ze volgt nauwlettend de trends en ontwikkelingen op en vertaalt ze in praktijkgerichte opleidingen die beantwoorden aan de leerbehoeften van hr- en HSE-professionals vandaag.

Lees ook

Nieuws per domein

Meest gelezen

Let's connect