Werkgeluk: hype of broodnodig?

Werkgeluk. Een begrip waar de laatste tijd veel over gepraat wordt. En iedereen is zoekende naar de achterliggende betekenis ervan. Van wetenschappers tot medewerkers en leidinggevenden.We hebben allemaal hetzelfde doel: het aantal burn-outs verminderen, het zelfmoordcijfer doen dalen en ervoor zorgen dat de wachtzaal van Dirk De wachter (en collega’s) wat minder vol geraakt.

Ook steeds meer universiteiten en hogescholen doen vandaag de dag onderzoek naar dit onderwerp. Dankzij mensen als Steven Poelmans, Elke Van Hoof, Lode Godderis en Lieven Annemans, weten we intussen waarom werkgeluk belangrijk is, hoe we er moeten mee omgaan en wat we best veranderen in de toekomst. Isabelle Hoebrechts van 361° deelt graag haar visie.

De impact van gelukkige medewerkers binnen organisaties

Er is een overvloed aan studies en artikels die een goed beeld geven van de invloed van werkgeluk binnen organisaties. En hoewel ik vaak merk dat de cijfers niet altijd overeenstemmen (zoals wel vaker met cijfers), 1 ding is zeker: geluk op het werk kan je bedrijf maken of breken. Maar helaas is (nog) niet iedereen daarvan overtuigd, en dat alleen is al een zeer boeiend gegeven.

Alles heeft zijn tijd nodig. Ik ondervind elke dag dat mensen heel ver kunnen gaan vooraleer ze actie ondernemen voor verandering. Maar ondertussen is toch al bewezen dat bedrijven met gelukkige medewerkers betere resultaten neerzetten, op alle vlakken. Geluk en productiviteit gaan hand in hand.

Het omgekeerde is evenzeer waar: ongelukkige werkplekken kosten handenvol geld. Ongelukkige medewerkers worden vaker ziek, zijn minder loyaal en betrokken, ze zijn minder creatief en oplossingsgericht, en zorgen voor een slechte onderlinge samenwerking. Net daarom is geluk op het werk zo belangrijk. Betrokkenheid, flow en bevlogenheid zijn één van de belangrijkste factoren om een hogere productiviteit en meer engagement te creëren.

Om dit te bereiken hebben we topleiders nodig die ook als ambassadeurs zullen fungeren en weten wat bewust leiderschap betekent.

Maar hoe definiëren we nu eigenlijk ‘werkgeluk’?

Geluk is immers afhankelijk van zoveel factoren. Je zou kunnen trachten om geluk te meten. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van een workshop van 1 dag waarmee we snel kunnen analyseren waar de pijnpunten zich situeren en waar er actie kan ondernomen worden naar meer werkgeluk.

Geluk op het werk betekent dat je je goed voelt en met plezier en volle goesting kan gaan werken. Het gaat om een gevoel, en is dus veranderlijk en snel (net zoals alles in de wereld vandaag VUCA is).

Wat ik zeker duidelijk wil maken, is dat werkgeluk steeds een gedeelde verantwoordelijkheid is. Laat ons alvast starten met naar onszelf te kijken. Geluk op het werk is hoe jij je voelt over je werk in het algemeen. En daar heb jij als medewerker dus ook zelf een verantwoordelijkheid over. Het gevoel dat je een bijdrage levert en een verschil kan maken is zeer belangrijk om je gelukkig te voelen. Zingeving dus, in de breedste zin van het woord. Wat zijn onze eigenwaarden en komen deze overeen met de waarden van het bedrijf en met die van mijn collega’s en leidinggevenden?

Dat geld niet gelukkig maakt, is al meermaals bewezen. Vanaf een bepaald niveau is er geen bedrag op aarde dat iemand gelukkiger kan maken. Mensen hebben iets immaterieels nodig. Een gevoel van zingeving, een doel, een gevoel dat je goed bent en uniek in wie je bent en wat je doet en dat je daarvoor ook gewaardeerd wordt (door jezelf of anderen).

En uiteraard is werkgeluk niet enkel een individueel gegeven. We werken samen en in team om een gezamenlijk doel te bereiken. Ons geluk hangt dus ook af van het gevoel dat we hebben in deze samenwerking.

Het individu, het team, maar uiteraard ook het management speelt een rol in werkgeluk. Ik ben er van overtuigd er nog wel wat werk aan de winkel is als het gaat over de stijl en manier van leidinggeven. Wat neerkomt op de manier van communiceren, het gedrag en de waarden.

Werkgeluk versus werktevredenheid

Werkgeluk is NIET hetzelfde als werktevredenheid. Geluk op het werk is leuk vinden wat je doet, en de zaken die je doet vanuit je eigen motivaties (dat waar je energie van krijgt) kan doen, en niet omdat het van je verwacht wordt. Geluk op het werk verhoogt de productiviteit, enkel tevreden zijn daarentegen heeft weinig invloed op de productiviteit. Je doet gewoon je ding, dag in dag uit, en je bent daar ‘oké’ mee. Op het einde van de maand krijg je je salaris en heb je het gevoel dat je je verantwoordelijkheid voor je gezin volbracht hebt.

Om tevreden te zijn in je werk, heb je de juiste competenties nodig. Maar als we spreken over werkgeluk, spreken we over emoties, gevoel, beleving, passie, zingeving, … en daar knelt het schoentje nog vandaag! Dit lijkt nog voor velen ontastbaar en abstract.

Onze ouders waren niet bezig met gelukkig zijn op het werk. Ze waren tevreden met een maandelijks salaris en brood op de plank. Ik ken zelfs nog CEO’s die vinden dat het niet hun verantwoordelijkheid is te zorgen dat mensen gelukkig zijn. Volgens deze groep komen mensen werken en worden ze betaald voor wat ze kunnen. Punt. Door de hoge (en steeds groeiende) cijfers van stress, burn-out en zelfdoding, voelen medewerkers vandaag toch de nood om gelukkig te zijn, ook op het werk. En terecht! Gaan we dit negeren of gaan we er iets mee doen?

Verbinding

De komst van nieuwe technologie, van snellere, slimmere, dynamische software en tools heeft gezorgd voor een nieuwe werkcultuur en stelt de waarden van een bedrijf opnieuw vraag. Voor sommige medewerkers voelt deze transformatie aan als een digitale puinhoop en zorgt voor chaos in hun hoofd. We hebben niet enkel een goed aanpassingsvermogen nodig in dit digitale tijdperk, maar ook degelijk leiderschap voor het implementeren van de nieuwe bedrijfscultuur die gepaard gaat met deze digitale transformatie. Veranderingen en aanpassingen komen best van de top, maar uiteraard moet je de hele organisatie meekrijgen.

In dit tijdperk van samenwerking brengt technologie alles bij elkaar om informatie toegankelijker te maken. Alleen is de vraag: hoe gaan we daar nu mee om als mens? Hoe kunnen we al deze geweldige tools en technologie combineren en nog steeds in verbinding blijven met elkaar? Hoe gaan we zorgen dat we onszelf niet verliezen en blijven voelen wat we echt graag doen en willen? Hoe gaan we om met de snelheid en hoge verwachtingen die eigen zijn aan deze VUCA maatschappij?

Net daarom is het bewust leren omgaan met je blauwe kapitaal of prefrontale cortex zo belangrijk, het stukje in ons brein dat juist kan beslissen in complexe situaties en zich kan redden in deze snel veranderlijke maatschappij. En ook dat is van belang om gelukkig te zijn, op je werk en privé. Activeer de banen naar je prefrontale cortex, blijf aan het roer staan van je eigen leven, en laat je niet overrulen door de snelheid van het digitale.

Een hele uitdaging voor jong en oud dus. Laat ons alvast starten met terug te beseffen wie we waren en wat we graag wilden vooraleer anderen ons dat vertelden. Die ontdekking is alvast een eerste stap voor jezelf naar meer werkgeluk.