Momenteel is het nog een beetje een juridisch vacuüm: de nieuwe wet op overheidsopdrachten en de wet op concessies zijn er wel al, de uitvoerende koninklijke besluiten nog niet. Advocate Elke Casteleyn bespreekt enkele implicaties voor bedrijven, waarvan sommige nu al van kracht zijn. 

1. Terminologie

“‘Aanbesteding’ en ‘offerteaanvraag’ zijn benamingen die verdwijnen. Men spreekt nu gewoon over een openbare en niet-openbare procedure. Tot nog toe was de laagste prijs nog te vaak het enige criterium. Dat wil men opentrekken. Meer dan voorheen wordt er nu gezocht naar de beste prijs-kwaliteitsverhouding. Er zal dus op diverse punten beoordeeld worden. Dat moet leiden tot meer diversificatie en betere kwaliteit.”

2. Ruimte voor onderhandeling

“De gronden om beroep te doen op de onderhandelingsprocedure – nu ‘mededingingsprocedure met onderhandeling’ genaamd – werden sterk uitgebreid. De procedure kan nu aangewend worden voor alle aankopen van werken, leveringen en diensten die niet ‘off the shelf’ beschikbaar zijn. Mededingers kunnen dus toelichting geven, verbeterde voorstellen en best and final offers indienen… Ook dit zal dus de kwaliteit van de ingediende offertes en dienstverlening verbeteren. Dat lijkt me een enorm voordeel voor ondernemers.”

3. Innovatiepartnerschap (IPS)

“Een aanbestedende overheid mag nu een partnerschap op lange termijn aangaan voor de ontwikkeling en aankoop van nieuwe, innovatieve producten, diensten of werken. Ook dat is een belangrijke nieuwigheid voor bedrijven. Tot nu toe was zo’n samenwerking simpelweg niet mogelijk. Bovendien is een IPS niet noodzakelijk beperkt tot één partner. Men mag ook met verschillende partners werken. Na elke fase wordt bekeken of de tussentijdse doelen behaald zijn en kan de aanbestedende dienst besluiten het IPS te beëindigen of het aantal partners te verminderen door individuele opdrachten in te trekken.”

4. Kmo’s en kleine ondernemers

“In het verleden is er veel reactie geweest van kmo’s die het niet eerlijk vonden dat zij omwille van de grote bedragen niet konden meedingen in overheidsopdrachten. Nu komt daar verandering in. Voor elke opdracht met een geraamde waarde van meer dan 135.000 euro moeten alle aanbestedende overheden de verdeling in percelen overwegen. Het is dus geen verplichting, maar beslist men het niet te doen dan moet men die keuze wel motiveren. Ook belangrijk is het feit dat de geraamde waarde van een aankoop op factuur opgetrokken wordt van 8.500 euro naar 30.000 euro. Die beslissing wordt door iedereen toegejuicht, want laten we eerlijk zijn: wat heb je nog voor 8.500 euro? De optrekking mag aanzienlijk lijken, maar eigenlijk is het nog zeer braaf. In andere landen ligt het bedrag soms nog veel hoger.”

Tot nog toe was de laagste prijs nog te vaak het enige criterium, nu is het meer dan voorheen de opdracht op zoek te gaan naar de beste prijs-kwaliteitsverhouding.

5. Regularisatiemogelijkheid

“Het correct indienen van offertes is geen evidentie. Zelfs bij bedrijven die al heel lang meedraaien, zien we nog fundamentele fouten in hun offertes sluipen. Elke ondernemer die in een situatie van verplichte of facultatieve uitsluiting verkeert, mag nu in de loop van de plaatsingsprocedure aantonen dat hij maatregelen heeft genomen om zich in regel te stellen, bijvoorbeeld op vlak van sociale en fiscale verplichtingen.”

6. Administratieve vereenvoudiging

“Dankzij het e-procurement wordt het werken met formulieren gestimuleerd. Bovendien zal je als mededinger nu kunnen zeggen waar bepaalde documenten te vinden zijn, zodat je ze niet iedere keer opnieuw moet opvragen en voorleggen.”

7. Verduurzamen van overheidsopdrachten

“In de nieuwe wetgeving is ook ruimte voor duurzaamheid in de overheidsopdrachten. Zo kunnen milieuaspecten, sociale en economische criteria meespelen. Om het beleid te ondersteunen en sturend te werken is er nu ook de mogelijkheid ingebouwd om specifieke keurmerken te eisen van kandidaten.”

Wil je goed geïnformeerd worden over deze complexe materie en alle wettelijke nieuwigheden? Bekijk dan zeker de opleidingen ‘Overheidsopdrachten van A tot Z’ en ‘Update overheidsopdrachten'.  Wens je een overzicht van al onze opleidingen 'overheidsopdrachten'? Surf snel naar deze pagina.

 Elke Casteleyn studeerde rechten aan Universiteit Gent. Reeds vanaf dag één lag haar focus op het administratief recht met een bijzondere voorliefde voor de materie overheidsopdrachten en het private bouwrecht. Door zowel dossiers voor aanbestedende entiteiten als ondernemingen en particuliere bouwheren te behandelen, kent en begrijpt zij de valkuilen voor en bekommernissen van de betrokken partijen. Zij richtte recent samen met Mr. Dirk De Keuster het kantoor De Keuster & Casteleyn Advocaten op.

Meer informatie over de nieuwe wet Overheidsopdrachten vindt u in het boek van Constant de Koninck en Peter Flamey: Overheidsopdrachtenrecht De Wet van 17 juni 2016 inzake Overheidsopdrachten.