Waarop letten bij het opstellen van een huwelijkscontract en testament? (Deel 2)

“Het beschikbare gedeelte van de nalatenschap is vergroot dankzij de wijzigingen in het erfrecht”, zegt Ann Maelfait. “Daardoor neemt het belang van een testament alleen maar toe. Testamenten zitten sowieso in de lift. Terwijl ze vroeger erg oubollig leken, kiezen vandaag steeds meer mensen er bewust voor. Een testament is immers erg eenvoudig, discreet en te allen tijde herroepbaar.”

Drie types testamenten

Er zijn drie types testamenten mogelijk. Eerst en vooral een eigenhandig testament, dat handgeschreven is, gedagtekend en voorzien van de handtekening van de auteur. “Zo’n testament is natuurlijk erg makkelijk op te stellen, maar de rechtszekerheid is beperkt. Vaak weet, met uitzondering van de auteur, niemand dat het testament bestaat, waardoor het soms ook niet gevonden wordt. En als diegene die het testament wel vindt ontgoocheld is over de bepalingen erin, dan kan hij het testament uiteraard vrij makkelijk doen verdwijnen. Ook bestaat het risico dat de inhoud van het testament juridisch niet 100% sluitend is. Daarom is het altijd aangewezen om de tekst te laten nalezen door een notaris of advocaat. Die laatste kan het testament ook registreren in het Centraal Register van Testamenten, zodat het na het overlijden van de auteur eenvoudig teruggevonden kan worden.”

Een tweede mogelijkheid is het authentieke testament. Daarbij gaat de erflater langs bij de notaris en dicteert hij de inhoud in het bijzijn van twee getuigen. De notaris kan dan bijkomende vragen stellen als er iets niet duidelijk is. Vervolgens wordt het testament geregistreerd. Het spreekt voor zich dat een authentiek testament meer rechtszekerheid biedt dan een eigenhandig testament.

Ten slotte is er ook nog een internationaal testament mogelijk. Hierbij wordt het testament aan de notaris bezorgd en zal die hiervan een verklaring van internationaal testament opstellen. Het testament is uitvoerbaar in een aantal landen. Dit type testamenten is over het algemeen minder populair.

Het beschikbare gedeelte van de nalatenschap is vergroot dankzij de wijzigingen in het erfrecht
Ann Maelfait

 

Proofreaden door een specialist

“Wie een testament opstelt, moet beseffen dat het eigenlijk de allerlaatste keer is dat hij of zij spreekt”, aldus Ann Maelfait. “Hoewel de notaris het testament zal voorlezen, is het eigenlijk de stem van de overledene die weerklinkt. Daarom is het zo belangrijk dat er geen onduidelijkheid bestaat over de inhoud want de auteur zelf kan geen extra toelichting meer geven. Ik raad iedereen dan ook altijd aan om zijn tekst te laten proofreaden door een specialist. Op die manier ben je zeker dat de tekst geen interpretatiemogelijkheden biedt.”

Minder successierechten dankzij testament

Ook op fiscaal vlak kan een testament een wereld van verschil maken. Ann Maelfait: “Zeker omdat Vlabel aanvaardt dat vermogensplanning via een testament geen fiscaal misbruik uitmaakt, is een testament een erg interessant vehikel om de factuur van successierechten fors te doen dalen. Ik geef een voorbeeld. Een man is alleenstaande, heeft geen kinderen, maar zijn beide ouders leven nog en hij heeft één zus. Als hij overlijdt, gaat de helft van zijn nalatenschap naar zijn zus en telkens een kwart naar zijn vader en moeder. Zijn ouders betalen successierechten in rechte lijn. Die tarieven bedragen 3%, 9% en 27%. Maar zijn zus betaalt de tarieven van de ‘zijlijn’, die veel hoger liggen. Als de man een testament opstelt, dan kan hij best alles aan zijn ouders nalaten. Die kunnen nadien een deel (bijvoorbeeld de helft) doorschenken aan zijn zus tegen een tarief van 0% of 3%. Dat scheelt dus een flinke slok op de borrel.”

Biografie

Ann Maelfait is advocaat en partner bij Rivus Advocaten. Zij is gespecialiseerd in de vereffening en verdeling van complexe nalatenschappen. Daarnaast heeft zij een ruime expertise inzake vereffening en verdeling van huwelijksvermogensstelsels na echtscheiding alsook inzake betwistingen over testamenten en schenkingen.