“Nieuw huwelijksvermogensrecht mist puntjes op de i”

Eind 2017 keurde de ministerraad de nieuwe regels van het huwelijksvermogensrecht goed. Het wetsvoorstel ging naar het parlement en voor advies naar de Raad van State. Vanaf 1 september 2018 (gelijktijdig met het hervormde erfrecht) moet het koppels beter beschermen bij echtscheiding of overlijden. Gespecialiseerd advocate Ann Maelfait zoomt in op sterktes en zwaktes van de hervorming. 

 

Het was al van 1976 geleden dat er nog werd geraakt aan het huwelijksvermogensrecht. Hoogste tijd om een aantal conflictpunten binnen de drie stelsels (het wettelijk stelsel, de scheiding van goederen, en het conventioneel gemeenschapsstelsel) kort te sluiten.

 

Nieuw binnen het wettelijk stelsel

Tot op vandaag bestond heel wat discussie over het statuut van een levensverzekering binnen het wettelijk stelsel. “Idem dito voor de groepsverzekering en pensioenen van de 2de pijler”, aldus Ann Maelfait. “Vroeger waren dat eigen goederen. Nu moet de waarde van de levensverzekering waarvan de premies werden betaald met gemeenschappelijke goederen, worden verdeeld over beide echtgenoten.” Ook over de termijn waarbinnen die verdeling moet gebeuren, geeft de nieuwe wet uitsluitsel. “Met dien verstande dat nog niet alle puntjes op de i staan. In zijn advies van maart jongstleden stelde de Raad van State onder meer dat het voorstel onvoldoende rekening houdt met de bestaande rechtspraak van het Grondwettelijk Hof.”

Nog binnen het wettelijk stelsel komt er meer duidelijkheid over de verdeling van uitkeringen bij schade of arbeidsongevallen. “In een notendop: er komt een opsplitsing tussen het recht op herstel van de persoonlijke, lichamelijke of morele schade en anderzijds de schade die de economische, huishoudelijke activiteit onmogelijk maakte.”

Ten derde maakt de hervorming komaf met de discussie of beroepsgoederen, aandelen en cliënteel eigen vermogen zijn of niet. “Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen eigendomsrecht (‘titre’) en vermogenswaarde (‘finance’). De ‘titre’ is altijd eigen, de economische waarde gerealiseerd tijdens het huwelijk wordt gemeenschappelijk.”

 

De zwakke partner wordt beter beschermd.

 

Koude uitsluiting wordt milder

Binnen het stelsel ‘scheiding van goederen’ worden er twee opties aangeboden om de zwakke partner beter te beschermen. Optie 1: de aanwinsten worden verrekend “waarbij de partners bij de opmaak van het huwelijkscontract afspreken hoeveel procent de economisch sterkere echtgenoot zal betalen aan de economisch zwakkere echtgenoot bij ontbinding.” Optie 2: de rechtelijke billijkheidscorrectie “waarbij aan het contract specifieke verrekenbedingen kunnen worden toegevoegd. Stel, de vrouw is zelfstandige alleenverdiener. De thuisgebleven man heeft een chronische ziekte. Dan valt hij bij echtscheiding zonder inkomsten. De man kan dan de rechter vragen om alsnog een deel van de inkomsten van zijn ex-partner (max. een derde) te ontvangen. Die optie moeten ze wel al bij de opmaak van het huwelijkscontract inlassen.”

Ten slotte wordt de notaris verplicht om de betrokkenen te informeren over deze nieuwe mogelijkheden. Indien hij dat nalaat, is de notaris aansprakelijk.

 

Leve de langstlevende echtgenoot

Bij overlijden wordt de huwgemeenschap of het onverdeeld vermogen (in het gemeenschapsstelsel) fiftyfifty verdeeld. Daarna pas wordt het nieuwe erfrecht – dat ook van kracht wordt 1 september 2018 – toegepast. Het huwelijksvermogensrecht haakt bij het nieuwe erfrecht aan en versterkt de positie van de langstlevende echtgenoot op twee manieren. “Enerzijds ontvangt hij/zij de volledige erfenis wanneer er enkel nog verre erfgenamen (4e orde) in leven zijn. Anderzijds wordt het erfrecht voor de kinderen uit vorige relatie versterkt. Zo kan een koppel in het huwelijkscontract bepalen dat de overlevende echtgenoot niet langer het vruchtgebruik op de gezinswoning krijgt.”

Besluit? “De intenties van het nieuwe huwelijksvermogensrecht zijn positief. Maar de Raad van State wijst op een rist onvolkomenheden. Ik vrees dat 1 september 2018 een onhaalbare deadline wordt. Tenzij men beslist om toch door te gaan en nadien te repareren. Waar ik geen voorstander van ben.”

 

Zin in meer?

Update je kennis over de praktische impact van de hervormingen in het huwelijksvermogensrecht tijdens de Zomerse Wetsdagen met de sessie ‘De hervormingen in het huwelijksvermogensrecht’.

 

Ann Maelfait is vennoot van het onafhankelijke advocatenkantoor Rivus en leidt de litigation praktijk. Als advocate legt Ann zich in hoofdzaak toe op de oplossing van familiale conflicten en is onder meer gespecialiseerd in de vereffening en verdeling van complexe nationale en internationale nalatenschappen. Daarnaast heeft Ann een ruime expertise inzake vereffening- en verdeling van huwelijksvermogensstelsels na echtscheiding alsook inzake betwistingen over testamenten en schenkingen. Verder begeleidt en adviseert Ann vermogende cliënten bij hun vermogensplanning en is ze bijzonder beslagen in de begeleiding van families en familiale ondernemingen.

 

Avatar foto

Auteur

Sophie Nottebaert is productmanager Sales bij NCOI Learning en productmanager Legal bij M&D Seminars.

Lees ook

Nieuws per domein

Meest gelezen

Let's connect