Wat moet u weten om nietigheid van transportcontracten te voorkomen?

“Ik heb transportcontracten van grote bedrijven gezien, de dikte van een map. Maar bij nazicht bleken ze nietig omdat ze niet strookten met het CMR-verdrag.” Dat zegt Meester Frederik Vanden Bogaerde. Of waarom het zo cruciaal is om de complexe voorwaarden te kennen waaraan transportcontracten en vrachtbrieven moeten voldoen.

Het CMR-verdrag

In tegenstelling tot de meeste andere B2B-contracten, waarin beide partijen zowat alles vrij onder elkaar kunnen afspreken, geldt voor transportcontracten geen contractuele vrijheid. Zij zijn onderhevig aan de internationale conventie bij grensoverschrijdend wegvervoer – beter gekend als het CMR-verdrag – dat onder meer bepaalt wanneer en hoe je dergelijke contracten moet sluiten, wat hun looptijd is, hoe de aansprakelijkheden liggen, welke verjaringstermijnen gelden, enz. Afspraken die strijdig zijn met deze conventie, zijn per definitie nietig.

Het CMR-verdrag dateert van 1956, is complex en niet aangepast aan de moderne logistieke situatie. Toch weten transporteurs maar beter wat er exact in staat.
Frederik Vanden Bogaerde

Complexe materie met hiaten

“Het is uitermate belangrijk te weten wat er in het CMR-verdrag staat om goede, geldige transportovereenkomsten te kunnen sluiten”, zegt Vanden Bogaerde. “Maar eenvoudig is dat niet. Het verdrag dateert van 1956, is complex en niet aangepast aan de moderne logistieke situatie. Hoe multimodaal transport geregeld moet worden bijvoorbeeld, daar rept het verdrag met geen woord over. En de juridische opinies over deze materie zijn sterk verdeeld. Dit soort hiaten laat weliswaar contractuele vrijheid, maar creëert vaak ook een Russische roulette die voor de transporteur heel verkeerd kan uitdraaien. Ik denk bijvoorbeeld ook aan het retentierecht: het feit dat de transporteur bij niet-betaling goederen van de opdrachtgever inhoudt. Dat wordt niet in het CMR-verdrag geregeld en dus moeten de partijen onderling daar zelf afspraken over maken.”

Transportafspraken die strijdig zijn met het CMR-verdrag, zijn per definitie nietig.
Frederik Vanden Bogaerde

En hoe zit het met de vrachtbrief?

Voortvloeiend uit het CMR-verdrag dienen bij wegtransport transportdocumenten te worden ingevuld: de befaamde vrachtbrief. “Ook hier moet de transporteur goed weten wat hij doet, want het verkeerd invullen van een vrachtbrief kan hem zwaar in de problemen brengen. En het gebeurt vaker dan je zou denken dat velden verkeerd worden ingevuld of partijen verkeerd worden geïdentificeerd, bijvoorbeeld wanneer de transporteur goederen niet bij de klant moet afhalen, maar bij een klant van de klant.”

Ook wanneer er schade gereden wordt, blijken een juist transportcontract en een correct ingevulde vrachtbrief cruciaal. “In de workshop bekijken we hoe transporteurs dit het best aanpakken, wat er kan mislopen en wat hun rechten zijn. Ook de veranderingen naar aanleiding van het e-CMR nemen we onder de loep.”