Sinds 1 september verplicht een nieuwe wet werkgevers om voorzorgsmaatregelen te nemen tegen stress en burn-outs op de werkvloer. Wat zijn de gevolgen voor HR-professionals en preventieadviseurs?
Eerst was er een wet over pesten, daarna over psychosociale belasting en nu over psychosociale risico’s. “De terminologie wordt steeds positiever en dat is een goede zaak”, zegt preventieadviseur en Kluwer-trainer Tamara Van der Gucht. “Werkgevers houden niet van al te negatieve termen als het over preventie gaat, al vergeten ze dat een risicoanalyse ook positieve punten kan blootleggen.”
De nieuwe wet op psychosociale risico’s klinkt niet alleen beter dan de vorige wet. Ze verruimt ook het werkveld van de preventieadviseur én vergroot de verantwoordelijkheden van de werkgever. “Voor 1 september waren werkgevers verplicht om preventieve maatregelen te nemen tegen pesten, geweld en ongewenst seksueel gedrag op het werk. De nieuwe wet voegt daar expliciet stress en burn-out aan toe.”
Dat hoeft ook niet te verwonderen. Veel Belgische professionals hebben te kampen met overwerk en een voortdurende werkdruk. Dat blijkt uit een onderzoek van Kluwer Opleidingen. 14% van de professionals geeft aan te veel werkdruk te ervaren en zich voortdurend overbelast te voelen. Bij degenen die dagelijks overwerken, loopt dat aandeel op tot 22%. En bijna één op de drie professionals krijgt stress van zijn baas. (Lees hier meer resultaten over het Kluwer-onderzoek)
Verder kijken, breder werken
Samen met de verruiming van de wet naar preventie van stress en burn-out, valt de kwalificatievereiste weg. Preventieadviseurs zijn niet langer verplicht om een klacht van een werknemer te categoriseren onder de noemer geweld, pesterij of ongewenst seksueel gedrag. “Vandaag spreken we ook over ‘verzoeken’ en niet langer over ‘klachten’. Het doel van een verzoek is om een oplossing te vinden en niet om een oordeel te vellen en een schuldige te zoeken.”
Dat laat preventieadviseurs en vertrouwenspersonen toe om bij stressgerelateerde meldingen van werknemers over werkoverlast, slecht management of onduidelijke werkrichtlijnen verder te kijken en breder te werken, zegt Tamara Van der Gucht. “Een gestreste werknemer die zijn planning niet rond krijgt omdat zijn baas hem te veel werk geeft, konden we vroeger niet helpen, tenzij hij dit aanvoelde als ongewenst grensoverschrijdend gedrag vanwege zijn baas en hij zijn verhaal bracht als ‘ik word gezocht door mijn chef’.”
Nieuwe wet is geen toeval
Die verbreding zal er volgens haar ook voor zorgen dat preventieadviseurs en HR veel nauwer zullen samenwerken. “Vroeger werkten HR en preventie vaak elk op hun eiland, hoewel ze in se vaak met dezelfde thema’s bezig waren. De nieuwe wet verplicht hen bijna om samen een beleid uit te werken rond topics zoals absenteïsme, engagement, langer werken, duurzame jobs enzovoort, stuk voor stuk thema’s die nauw verwant zijn met stress en burn-out.”
Dat deze nieuwe wet er nu komt, is geen toeval, merkt Tamara Van der Gucht op. “We voelen de druk uit Europa toenemen om onderwerpen zoals stress en burn-out aan te pakken. Maar we merken ook dat bedrijven zich alsmaar bewuster worden van de gevolgen voor hun organisatie van die problematieken. Het beste bewijs is dat we steeds vaker ook met HR rond de tafel zitten, en zelfs met de CEO. Psychosociaal welzijn belandt steeds hoger op de agenda.”
Angst voor de lege doos?
Ze vreest wel dat de nieuwe wet misschien iets te breed mikt. “Het gaat nu over de vijf A’s: arbeidsinhoud, -omstandigheden, -voorwaarden, -organisatie en -verhoudingen. Werkgevers zullen in principe alle risico’s die daarmee gepaard gaan voorafgaand moeten analyseren. Verschillende partijen zullen samen moeten werken aan een integraal psychosociaal welzijnsbeleid.”
Gaan ze dat ook doen? De wet op psychosociale belasting bleek in het verleden immers meer dan eens een lege doos. Misschien geven bedrijven liever niet te veel ruchtbaarheid aan topics zoals burn-out, al is het maar om geen slapende honden wakker te maken?
“Dat zou kunnen, maar het voordeel van de nieuwe wet is dat preventieadviseurs veel meer signalen zullen kunnen opvangen en dat we ons niet moeten beperken tot verhalen over pesten of agressie. Hoe meer we weten en mogen vragen, hoe uitgebreider de kennis op basis waarvan we het beleid in bedrijven mee vorm kunnen geven. De jaarlijkse evaluatie van het psychosociaal beleid zal een hefboom zijn om het beleid regelmatig bij te sturen.”
Tamara Van der Gucht is docent bij Kluwer Opleidingen. Ze is manager psychosociaal welzijn en preventieadviseur psychosociale aspecten bij Attentia.
Meer weten over de nieuwe wet op de psychosociale risico’s?
De opleiding ‘De nieuwe wet op de psychosociale risico’s’ doet het preventiebeleid psychosociaal welzijn uit de doeken en gaat dieper in op wetgeving, verplichtingen, opzet en implementatie.
Keep the fire burning
Voorkomen van stress en burn-out kan. Op voorwaarde dat we onze carrières beter sturen en in handen nemen. En dat organisaties de juiste werkomgevingen creëren. Dat is een verantwoordelijkheid van iedereen: professionals, leidinggevenden, preventieadviseurs en hr-specialisten. Kluwer zet u op weg met de juiste opleidingen in Well@Work.
