De ISO-normen: een succes?

De implementatie van managementsystemen die voldoen aan de ISO-norm is populair. Maar hoe ervaren preventieadviseurs de nieuwe normen ISO 9001, ISO 14001 en  ISO 45001? Een bevraging bij een 30-tal adviseurs geeft weer waar de gebreken en successen liggen.

ISO-normen in cijfers

Een milieumanagementsysteem dat voldoet aan de ISO 14001-norm wordt het vaakst toegepast. 37% van de preventieadviseurs en 52% van de milieucoördinatoren geven aan dat hun bedrijf over zo’n systeem beschikt.

Vervolgens zegt 52% van de preventieadviseurs dat hun bedrijf het ISO-9001 certificaat voor kwaliteitsmanagementsysteem op zak heeft. Dat bewijst dat een organisatie werk maakt van een goede relatie met de klant en voldoet aan de wet- en regelgeving.

Tot slot neemt 11% van de preventieadviseurs zich voor om de OHSAS 18001-norm te behalen. De norm houdt rekening met de gezondheid en veiligheid van medewerkers. In maart 2018 werd dit de ISO 45001-norm.

Problemen bij transitie nieuwe normen

1. Gebrek aan kennis
Kennis over de inhoud van een veiligheidsmanagementsysteem en de nieuwe normen wordt door de preventieadviseurs het meest aangegeven als een verbeterpunt. De preventieadviseurs ervaren dit gebrek aan kennis ook bij de verschillende departementen bij de externe adviseurs. Kennis over de nieuwe managementsysteemnormen is daarnaast te veel geconcentreerd in één afdeling, dikwijls in de kwaliteitsdienst.

2. Gebrek aan tijd
Een ander probleem blijkt gebrek aan tijd om de nieuwe evoluties in de managementsysteemnormen door te nemen. Preventieadviseurs geven aan dat de lat steeds hoger wordt gelegd.

3. Een verschillende aanpak bij de kwaliteits-, preventie- en milieudienst

4. De integratie van het veiligheidsmanagementsysteem in de organisatie en in het kwaliteit- en milieumanagementsysteem

Dit wordt teruggevonden in statements door preventieadviseurs zoals:

• onvoldoende draagvlak in de organisatie
• onvoldoende betrokkenheid door de hiërarchische lijn
• onvoldoende motivatie
• weinig planmatige aanpak van het transformatieproces naar de nieuwe normen

5. De preventieadviseur en-dienst werd niet altijd betrokken bij de transitie naar ISO 14001

6. Inzicht in de noden en verwachtingen van de belanghebbende op vlak van welzijn
Deze belanghebbenden zijn in eerste instantie de werknemers, maar ook de werknemers van contractoren en/of aannemers. Ook noden en verwachtingen van leveranciers en klanten op gebied van welzijn vallen hieronder. Denk maar aan leveranciers van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), machines of gevaarlijke stoffen. De noden en verwachtingen evolueren in de tijd en moeten regelmatig herbekeken worden.

7. Inzicht in de context
De organisatie moet inzicht hebben in ontwikkelingen binnen en buiten de organisatie die relevant zijn voor het veiligheidsmanagementsysteem.

8. Weerstand in de organisatie
Niet komen tot afspraken, onvoldoende medewerking in de verschillende bedrijfsonderdelen, afspraken tussen de verschillende afdelingen worden niet of onvoldoende nageleefd, afspraken naar timing worden niet nageleefd.

Een positieve noot

Veel preventieadviseurs zien de integratie van ISO-managementsystemen ook als een unieke kans om te leren over de verschillende aspecten van kwaliteit- en milieumanagement. Ze ervaren vooral voordelen bij een geïntegreerd managementsysteem waarbij welzijn, kwaliteit en milieu als een geheel worden bekeken. Dergelijke aanpak geeft minder belasting voor de gehele organisatie.

Bron: Jan Dillen, HSEWorld