Uit onderzoek van Wolters Kluwer Legal & Regulatory blijkt dat de meerderheid van de Belgische bedrijven met een hoog algemeen stressniveau kampt. Toch heeft nog niet de helft (43%) vandaag een preventiebeleid rond psychosociale risico’s op het werk. 20% schenkt er momenteel zelfs helemaal geen aandacht aan. Nochtans zijn Belgische bedrijven sinds 2014 verplicht om over een dergelijk preventiebeleid te beschikken. De HSE-professional, die doorgaans een drijvende kracht is bij de ontwikkeling van het preventiebeleid, krijgt zelf te maken met veel stress, onder andere veroorzaakt door een steeds uitbreidend takenpakket.

Wolters Kluwer Legal & Regulatory in België brengt jaarlijks de trends op vlak van Health, Safety and Environment (HSE) in kaart. Het onderzoek werd uitgevoerd door onafhankelijk onderzoeksbureau Verdantix in november 2017. Bij de bijna 1.300 respondenten hoorden medewerkers, HSE-professionals (preventieadviseurs, milieucoördinatoren, etc.) en managers uit bedrijven van verschillende groottes en uit verschillende sectoren.

Hoog stressniveau, hoog risico op burn-out

De cijfers over burn-out¹ in ons land zijn alarmerend: bijna één medewerker op tien lijdt aan een burn-out en de helft van de Vlamingen verwacht er ooit door geveld te worden². Van de meer dan 400.000 medewerkers die in 2016 langdurig afwezig waren, ging het in meer dan een op de drie gevallen om een psychosociale aandoening³. Werkstress speelt een hoofdrol in dit verhaal.

De HSE TrendCatcher peilde daarom onder andere naar het algemene stressniveau bij Belgische medewerkers. Uit de resultaten blijkt dat twee derde het algemene stressniveau op het werk hoog vindt. 16% van de medewerkers omschrijft het zelfs als zeer hoog. Opvallend: slechts 2% van de managers deelt die mening.

Psychosociaal preventieplan ontbreekt ondanks wettelijke verplichting

Ondanks het hoge stressniveau en de alarmerende burn-outcijfers, beschikt volgens het onderzoek slechts 43% van de bedrijven over een psychosociaal preventieplan. 34% van de bedrijven geeft aan dat het beleid momenteel ontwikkeld wordt. Die cijfers worden bevestigd door de overheid: sinds de invoering van de Wet van 28 februari 2014 worden inspecteurs op pad gestuurd om te peilen naar de preventieve maatregelen van bedrijven op dit vlak. Bij een op de twee officiële controles wordt een overtreding vastgesteld.

De industrie- en bouwsector scoort het best: ongeveer de helft van de bedrijven heeft een preventieplan uitgerold. De transportsector hinkt achterop: in slechts 31% van de bedrijven bestaat een plan ter voorkoming van stress en burn-out. Hoe meer werknemers, hoe meer kans dat men over een preventieplan beschikt: in 54% van de bedrijven met meer dan 500 werknemers bestaat dit plan. In vergelijking: voor de bedrijven met minder dan 50 werknemers is dit 27%.

“Er is de voorbije tijd al heel wat aandacht besteed aan langdurige afwezigheid en burn-out. De nadruk lag daarbij vooral op de re-integratie, en dus op het na-traject. Een blijvende aandacht voor preventie is nochtans nodig. Zeker aan de top van de Belgische bedrijven is sensibilisering noodzakelijk. Uit ons onderzoek blijkt dat de perceptie over stress bij de leidinggevenden danig verschilt van wat er op de werkvloer ervaren wordt. Terwijl net bij het management de noodzaak duidelijk moet zijn van een degelijk preventiebeleid, want daar worden de beslissingen genomen”, zegt Veerle Van Roij, HSE-Segment Manager bij Wolters Kluwer Legal & Regulatory.

Meer werkdruk voor de HSE-professional

De HSE-professional is vaak, samen met HR, een van de drijvende krachten voor het uitrollen en opvolgen van een preventiebeleid rond psychosociale risico’s. 66% van de HSE-professionals geeft aan zelf met een hoog tot zeer hoog stressniveau te kampen. Naast HSE-taken krijgen zij vaak extra verantwoordelijkheden toebedeeld: bij 27% behoort naast veiligheid ook security (beveiliging) tot het takenpakket. Ook kwaliteit (24%) en facility (13%) komen regelmatig bij de HSE-professional terecht.

De volledige resultaten van de HSE Trendcatcher worden op 31 mei voorgesteld tijdens het HSEWorld Event van Wolters Kluwer. Ze zijn beschikbaar op aanvraag.

Bron: HSE World

¹ onderzoek Securex
² enquête KU Leuven, VUB, UGent en Odisee
³ RIZIV