Een veilig bedrijf vraagt om meer dan een poster aan de muur. De klassieke benaderingen hebben hun tijd gehad, meent Koen Dierckx. “Het is tijd voor alternatieven.”
Veiligheid is belangrijk. Iedereen weet dat. Toch krijgt veiligheid niet altijd de aandacht die het verdient. “Zeker in ondernemingen waar veiligheid heel belangrijk is, wordt het te snel als ‘normaal’ beschouwd. Men neemt maatregelen en gaat ervan uit dat die wel effect zullen hebben. Vaak staan werknemers in zo’n bedrijf ook niet echt meer stil bij de risico’s”, zegt Koen Dierckx.
“Struikelen over netwerkkabels, vallen over dozen, zich stoten aan open kastdeuren. Je kunt zeggen: dat zijn kleine voorvalletjes, maar allemaal samen kosten die een bedrijf wel heel wat geld en leiden ze tot veel werkverlet”, aldus Koen Dierckx.
Duizenden trainingen zijn daar al over gegeven. Wat blijkt? Dat die meestal niet helpen. “Daarom zijn we op zoek gegaan naar alternatieve werkvormen waarbij mensen een spiegel wordt voorgehouden zodat ze zich meer bewust worden van de veiligheidsproblematiek en de gevolgen van onveilige werksituaties”, legt Koen Dierckx uit.
Bedrijfsroman
Een van die alternatieven die Kluwer ontwikkelde, is een bedrijfsroman. “Geen romantisch verhaaltje”, lacht Koen Dierckx, “wel een boekje over een antiheld die vanaf dat hij opstaat tot hij gaat slapen allerlei kleine herkenbare ongevallen meemaakt. In het begin van het verhaal is onze antiheld er zich niet van bewust dat hij die ongevallen zelf veroorzaakt. Tijdens het verhaal krijgt hij inzichten mee van collega’s, vrienden en veiligheidsexperts. Hij past die tips toe en beseft zo dat hij nog veel veiliger kan werken.”
Tijdens het lezen van de bedrijfsroman wordt van de deelnemers verwacht dat ze hun eigen reflecties noteren met betrekking tot veilig gedrag. “Daarmee openen we de daaropvolgende workshop: wat hebben ze herkend, wat niet, herkennen ze zichzelf in die situaties, waarom wel, waarom niet?”, legt Koen Dierckx uit.
Geprikkeld
Tijdens de workshop wordt een ‘chaotische’ kantoorruimte deels nagebouwd. Er slingeren kabels rond, er staan stapels archiefdozen, er hangen posters op met een veiligheidsboodschap… Allemaal om werknemers te sensibiliseren en het bewustzijn te verhogen.
“We zitten in een testfase maar merken nu al dat organisaties er erg door geprikkeld worden”, zegt Koen Dierckx. “De volgende stap is dat veiligheid een actiepunt wordt voor leidinggevenden tijdens teammeetings.”
Kluwer past deze aanpak momenteel toe in een bediendeomgeving, maar voor arbeiders werkt dit net zo goed, meent Koen Dierckx. “De bedrijfsroman zal een iets andere verhaallijn krijgen en de simulatieomgeving zal er anders uitzien, maar het concept blijft hetzelfde.”
World café
Een tweede alternatieve werkvorm die Kluwer toepast, is het opzetten van een world café rond veiligheid. “Een concept waarmee je op twee uur tijd een grote groep bereikt. Bedrijven hebben vaak geen zin in vijf workshops van een halve dag. Het world café bundelt alle activiteiten op één moment”, aldus Koen Dierckx.
Hoe ziet dat café er uit? “Een hoop tafels, stoelen, papier en vragen. Aan elke tafel zitten een zestal deelnemers die specifieke vragen over veiligheidsrisico’s beantwoorden, zoals: wat is volgens jou de oorzaak van het toenemende aantal arbeidsongevallen op de werkvloer? Om het kwartier schuiven de deelnemers door. Een persoon blijft zitten en faciliteert het gesprek voor de volgende groep”, vertelt Koen Dierckx.
Nadien wordt een best of van de verzamelde ideeën gekozen en voorgesteld aan de opdrachtgever. Projectteams werken de daaropvolgende veiligheidsinitiatieven verder uit.
Koen Dierckx is learning consultant bij Kluwer Opleidingen.
