Slimmer werken met Excel: 5 trucs die je moet kennen

Digitale vaardigheden Excel IT & Projectmanagement

Iedereen die met Excel werkt, weet het: het programma is een wondermiddel… én soms ook een bron van frustratie. Wat begon als een simpel rekenblad, is vandaag uitgegroeid tot een veelzijdige tool waarmee je data kunt analyseren, trends kunt ontdekken en zelfs complete rapporten kunt bouwen. Maar laten we eerlijk zijn: wie heeft tijd om alle functies te ontdekken?

Daarom helpen we je op weg. Geen lange handleidingen of technische praat, wel 5 praktische tips die écht het verschil maken. Of je nu net start of al jarenlang met Excel werkt – met deze trucs werk je slimmer, sneller en met meer plezier.

1. Weg met dubbele waarden dankzij de functie “UNIEK()”

Je kent het vast: een ellenlange lijst met namen of producten waarin sommige twee of drie keer voorkomen. Duplicaten zoeken is een gedoe… tenzij je weet dat Excel dat voor jou kan doen. Een kleine formule, een groot verschil in overzicht.

Zo werkt het:

  • Klik in een lege cel waar je de unieke waarden wilt laten verschijnen.
  • Typ =UNIEK( en selecteer de kolom met gegevens, bijvoorbeeld A2:A100.
  • Druk op Enter — en Excel toont enkel de unieke waarden.

💡 Extra handig: Voeg er meteen SORTEREN() aan toe: =SORTEREN(UNIEK(A2:A100)) → zo krijg je meteen een mooi geordende lijst.

2. Maak in één seconde een grafiek (met Alt + F1)

Soms zegt een grafiek meer dan duizend cijfers. Binnen enkele seconden kun je trends laten zien in plaats van ze te moeten uitleggen. En toch blijven velen die stap overslaan omdat het “te veel werk” lijkt. Niet dus!

Probeer dit:

  • Selecteer je data (inclusief kolomkoppen).
  • Druk op Alt + F1.
  • Voilà, een kant-en-klare grafiek verschijnt direct in je werkblad.

💡 Tip: Wil je de grafiek liever op een apart tabblad? Druk dan op F11.

3. Laat Excel patronen voor je ontdekken met voorwaardelijke opmaak

Een cijfer zegt veel, maar kleur zegt álles. Met voorwaardelijke opmaak kun je in één oogopslag zien waar het goed of minder goed gaat. Plots zie je patronen die je anders nooit had opgemerkt. Ideaal voor dashboards, budgetten of presentaties.

Zo doe je het:

  • Selecteer de cellen die je wilt laten opvallen.
  • Ga naar Start → Voorwaardelijke opmaak.
  • Kies bijvoorbeeld Kleurenschalen of Databalken om trends zichtbaar te maken.
  • Of maak je eigen regel, bijvoorbeeld:
    Start → Voorwaardelijke opmaak → Nieuwe regel → Celwaarde < 50 → rode opmaak

Nu al overtuigd van het nut van deze Excel tips?
Kom dan naar de Excel Experience Days en krijg nog veel meer tips.

4. Ontdek de verborgen kracht van “Snelle analyse”

Excel heeft tegenwoordig een kleine geheime helper ingebouwd: de Snelle analyse-knop. Het is alsof Excel even meedenkt: “Zou je dit niet willen berekenen?” . Die verschijnt automatisch zodra je een reeks cellen selecteert en biedt slimme suggesties voor opmaak, grafieken, totalen en meer.

Zo gebruik je het:

  • Selecteer een reeks gegevens.
  • Rechts onderaan verschijnt een klein icoontje. Klik erop.
  • Je krijgt nu tabbladen als Opmaak, Grafieken, Totalen, Tabellen of Sparklines te zien.
  • Klik op een voorbeeld en zie meteen het resultaat.

💡 Voorbeeld: Selecteer je verkoopcijfers → klik op Snelle analyse → Totalen → Som → en Excel berekent direct het totaal.

5. Automatiseer datavoorbereiding met Power Query

Voor wie met grote of externe datasets werkt, is dit misschien wel de beste ontdekking ooit. Power Query helpt je om gegevens op te schonen, samen te voegen en automatisch te vernieuwen — zonder telkens alles opnieuw te doen.

Zo begin je:

  • Ga naar Gegevens → Gegevens ophalen en transformeren → Uit Excel-werkmap (of een andere bron).
  • Selecteer het bestand en klik op Gegevens transformeren.
  • In het Power Query-scherm kun je kolommen hernoemen, filteren, samenvoegen…
  • Klik op Sluiten en laden om het resultaat terug in Excel te zetten.

💡 Pro tip: Combineer Power Query met een draaitabel. Zodra je nieuwe data toevoegt, klik je gewoon op “Vernieuwen” en je rapport past zich automatisch aan.

Excel kan soms overweldigend lijken, maar wie een paar slimme functies onder de knie heeft, merkt al snel: dit programma werkt vóór jou, niet andersom. Of je nu cijfers opvolgt, projecten beheert of rapporten maakt, een beetje kennis opent een wereld aan mogelijkheden.

Relevante opleidingen voor jou

Projectmanagement – Omgaan met verandering en weerstand in projecten

De 6-daagse opleiding 'Projectmanagement van a tot z' biedt je alle bouwstenen om projecten tot een goed einde te brengen. In de 4e module 'Omgaan met weerstand en verandering in projecten' krijg je meer zicht op changemanagement: hoe ga je om met weerstand tegen verandering?
Bekijk deze opleiding Bekijk de opleiding "Projectmanagement – Omgaan met verandering en weerstand in projecten"

AI-tools slim én efficiënt gebruiken in je dagelijks werk

Bekijk deze opleiding Bekijk de opleiding "AI-tools slim én efficiënt gebruiken in je dagelijks werk"