De rol van de vertrouwenspersoon bij burn-out op het werk

Gezondheid, veiligheid, milieu & kwaliteit (ESG)

Momenteel zitten ruim 400.000 Belgen al meer dan een jaar ziek thuis. Eén op de drie werkenden in Vlaanderen zegt bovendien met werkstressklachten te kampen. Kunnen we spreken van een epidemie op het vlak van burn-out en werkstress? En wat kan een vertrouwenspersoon betekenen bij overmatige stress op het werk?

Alarmerende cijfers

Teveel stress op het werk komt in Vlaanderen vaak voor. De recentste Werkbaarheidsmonitor (2019) toont enkele verontrustende trends:

  • Problematische werkstress komt voor in alle leeftijdsgroepen. Werkstressklachten komen echter minder voor bij werknemers jonger dan 30 jaar (34%) en bij 55-plussers (35%).
  • Bij een sectoranalyse blijkt dat problematische werkstress vooral optreedt bij werknemers die actief zijn in de zorgsector en het onderwijs (46%), gevolgd door de post en telecommunicatie (40%). De groep met problematische werkstress is het kleinst bij de overheid of de chemische sector. Toch kampt ook hier nog altijd 33% werknemers met stressklachten.
  • Ook de grootte van de organisatie speelt een rol. Werkstress komt frequenter voor in middelgrote ondernemingen of organisaties. De groep met een te hoge werkstress is het grootst in bedrijven en organisaties met 10 tot 99 werknemers (40%). In ondernemingen met minder dan tien werknemers komt werkstress minder vaak voor (33%).
  • Teveel stress op het werk leidt tot meer ziekteverzuim, meer zin om van job te veranderen en minder motivatie om je job tot aan je pensioen uit te voeren. Als vertrouwenspersoon kan je hierin een belangrijke rol spelen op de werkvloer, zowel preventief als remediërend. Je kan als buffer optreden om eventuele oorzaken op te vangen. Of je kan een trekkersrol spelen in verbindende communicatie.

Een discreet, luisterend oor

Als vertrouwenspersoon ben je in de eerste plaats een belangrijk aanspreekpunt voor werknemers die kampen met werkstress of een burn-out. Jouw kennis van het bedrijf, empathie en vertrouwelijkheid zijn jouw troeven. Als werknemer is het niet altijd gemakkelijk om iemand in vertrouwen te nemen. Stress en burn-out mogen dan wel veel voorkomende klachten zijn, erover praten blijft allerminst evident. Push dus niets, ga alleen het gesprek aan als de persoon daarom vraagt. En wees discreet, mensen moeten ervan uit kunnen gaan dat alles wat zij jou vertellen, ook tussen jullie blijft.

Wat zijn de oorzaken van werkstress?

Probeer samen met de verzoeker te zoeken naar de oorzaak van zijn of haar werkstress. Zo kunnen volgende factoren aan de basis liggen van stress op het werk:

  • Werkbelasting: Welke hoeveelheid werk moet je verzetten en aan welk tempo? Onrealistische deadlines en taken of gebrek aan overleg met collega’s kunnen leiden tot werkstress. Maar naast te veel werk, kan ook te weinig of te monotoon werk stress veroorzaken. Werknemers hebben immers nood aan afwisseling, zelfontplooiing en voldoende uitdagingen.
  • Emotionele belasting: Weegt die te zwaar door en kan de medewerker hierover praten met collega’s en medewerkers?
  • Sociale druk: Leidinggevenden en collega’s kunnen een belangrijke buffer zijn om werkstress op te lossen of te verminderen, maar tegelijkertijd kunnen ze ook een bron van stress zijn.
  • Autonomie: Voldoende autonomie geeft werknemers de nodige controle over zichzelf en hun werkomgeving. Als een werknemer zelf geen inspraak heeft in zijn of haar werktaken, is de kans groter dat werkdruk ongezond wordt.

Samen oplossingen zoeken

Schat als vertrouwenspersoon in wat er nodig is in deze situatie. Volstaat het voor de persoon om zijn of haar hart te luchten tijdens enkele informele gesprekken? Of is het probleem zwaarder (denk aan een burn-out) en is een volgende stap nodig? Zoek in dat geval samen met de verzoeker naar een oplossing. Wanneer die niet gevonden wordt, kan er over gegaan worden naar een formele fase. Daarbij stel je de preventieadviseur, de werkgever en eventueel de externe preventiedienst op de hoogte.

Hierbij kan je je beroepen op de nieuwe hervorming van de basiswet over het welzijn van de werknemers. Daarbij werden stress en burn-out verankerd in het wettelijk kader. Zo blijf je als vertrouwenspersoon op de hoogte van moderne, psychosociale problemen die kunnen voorkomen. En kan je hier makkelijker op inspelen. Dat is nodig, want als vertrouwenspersoon ben jij een cruciale schakel in het welzijnsbeleid binnen jouw bedrijf.

Meer weten?

In de opleiding ‘Vertrouwenspersoon: basisopleiding’ leer je over de wetten en procedures rond psychosociaal welzijn op het werk en hoe je ze omzet in de praktijk. Alle info rond onze erkende basisopleiding en supervisies vind je terug op onze pagina over vertrouwenspersoon.

Relevante opleidingen

Basisopleiding Vertrouwenspersoon

Als vertrouwenspersoon op het werk ben je vooral praktisch bezig: luisteren, adviseren, bemiddelen ... Maar niet uit de losse pols! Ken de wetgeving, beheer de theorie en pas ze meteen toe via praktijkoefeningen. Collega’s nemen je na de opleiding 'Vertrouwenspersoon: basisopleiding' met een nog geruster hart in vertrouwen.
Bekijk deze opleiding Bekijk de opleiding "Basisopleiding Vertrouwenspersoon"

Milieuadministratie: basisopleiding

De opleiding 'Milieuadministratie: basisopleiding' geeft een overzicht van de voornaamste bronnen van milieuwetgeving en milieuvergunningen. Je verkent de wettelijke verplichtingen inzake bodem, afval, water, lucht en energie. Aan de hand van oefeningen ontdek je welke milieuverplichtingen er zijn en hoe je die eenvoudig en pragmatisch kan invullen.
Bekijk deze opleiding Bekijk de opleiding "Milieuadministratie: basisopleiding"