In vier stappen naar een AHA! moment

Iedereen kent ze wel, de Eureka! momenten waarop je plotseling tot een nieuw inzicht komt en je gewoon voelt dat je een doorbraak bereikt hebt. Dergelijke inzichten kunnen heel waardevol zijn, want ze helpen je creatieve oplossingen te bedenken voor complexe problemen. Zou het niet geweldig zijn mocht je de kans op het krijgen van inzichten kunnen vergroten? Wel, blijkbaar kan dat.

Wanneer je er niet uitkomt…

Niet alle problemen zijn vlot op te lossen met een grondige analyse en veel denkwerk. Hoe hard je je ook geconcentreerd blijft zoeken naar een goede oplossing, je vindt ze maar niet. Woordpuzzels en raadsels zijn daar eenvoudige voorbeelden van. Die krijg je vaak vlotter opgelost met een out-of-the-box denkwijze dan met lineair, oplossingsgericht denken. In creatieve beroepen – en wie heeft dat tegenwoordig niet? – volgt success vaak uit innovatieve ingevingen en ideeën waar niemand eerder op gekomen is.

Je herinnert je vast wel momenten waarop je tot nieuwe inzichten gekomen bent: het waren die plotse, onverwachte momenten waarin alles helder werd en je verbanden legde die je nooit eerder kon zien. Tijdens dergelijke inzichtelijke momenten voel je je vol energie, vreugde en motivatie. Je verliest dergelijke nieuwe inzichten dan ook zelden. Eens je iets ingezien hebt, zal je het niet snel weer vergeten.

Inzichten, wat zijn dat eigenlijk?

Onderzoekers in cognitieve neurowetenschappen zijn er pas vrij recent in geslaagd te ontdekken hoe ons brein tot nieuwe inzichten komt. Ze vertellen ons dat die momenten helemaal niet zo plots zijn als ze lijken. Er gaat een heel proces aan vooraf in onze hersenen, waarbij stillere, onbewuste signalen opgemerkt worden door een systeem dat ze onder de aandacht brengt van ons bewuste denken. Ongeveer 1,5 seconde voor je het grote AHA! moment beleeft, zorgt dat systeem er voor dat het eventjes heel rustig wordt in je hersenen. Dan volgt er een kort moment van “stilte voor de (brain)storm”, waarin de zwakkere, vaak diverse en zelfs tegenstrijdige signalen ruimte krijgen. Tijdens het bewuste moment heerst er een ware elektrische storm in ons hoofd, waarbij onze hersenen razendsnel informatie uit diverse gebieden in verband brengen met elkaar. Ons geheugen staat dan op scherp, we krijgen een dopamine-boost die ons blij maakt en die ons snel nieuwe, sterke paden laat aanmaken in onze hersenen.

Het is belangrijk te beseffen dat inzichten niet gegarandeerd juist zijn, ook al voelen ze steevast zo. Inzichten zorgen op z’n minst wel voor een nieuwe invalshoek, een mogelijke doorbraak die je met analytisch denken niet zou vinden.

Kan je een recept volgen om tot inzichten te komen?

Hoewel dergelijke momenten ons telkens weer onverwacht overvallen, blijken ze heel wat minder toevallig dan we denken. Onderzoekers hebben ontdekt dat je de kans op het krijgen van inzichten sterk kan vergroten met 4 eenvoudige acties.

1. Denk op verschillende manieren na over het probleem

Inzichten komen voort uit een mentaal mechanisme dat je in gang zet wanneer je breed nadenkt over verschillende aspecten van het probleem dat je wilt oplossen: Wanneer ben ik gelijkaardige problemen tegengekomen? Welke ideeën heb ik al overwogen? Hoe lang bestaat dit probleem al? Wat zou er anders zijn als dit niet langer een probleem was? … Op die manier denk je op verschillende manieren na over het probleem zonder jezelf vast te rijden in die ene gedachtengang waarmee je er maar niet uitkomt.

2. Zorg ervoor dat je (lichtjes) goed gehumeurd bent

Mensen met een goed humeur blijken het meest tot inzichten te komen. Je kan de bewuste keuze maken om even aan iets leuks te denken of naar enkele leuke filmpjes te kijken waar je keer op keer vrolijk van wordt. Je zal daar op zich niet diep gelukkig van worden, maar het kan je wel helpen bij het vinden van oplossingen voor jouw probleem.

3. Ontspan je en laat het zoeken naar een oplossing even los

Wanneer je worstelt met een probleem kan het heel moeilijk zijn om dat los te laten. Na een gefaalde poging om het ​​probleem op te lossen kan je best volledig overschakelen naar een andere, liefst fysieke activiteit. Heb je er al eens bij stilgestaan hoe vaak je al tot nieuwe inzichten gekomen bent tijdens het douchen, sporten, wandelen, afwassen, … ?

4. Beperk visuele en auditieve prikkeling

De essentiële “stilte voor de storm” kan enkel ontstaan in je hoofd wanneer je jouw zintuigen wat rust gunt. Als je hersenen niet druk bezig zijn met het detecteren en interpreteren van beelden en geluiden, creëer je de ideale omstandigheden. Iedereen die af en toe ontspanningsoefeningen of mindful meditatie uitprobeert kent dat wel: wanneer je nergens aan probeert te denken, komen de beste ideeën naar boven.

Helemaal niet zo moeilijk

We voelen soms intuïtief aan wanneer we een inzicht gaan hebben. “Het ligt op het puntje van mijn tong!” zeggen we dan. Dat zijn geknipte momenten om eventjes in stilte onze ogen te sluiten, een glimlach tevoorschijn te toveren, te aanvaarden dat “de” oplossing wellicht pas komt na er nog eens een nachtje over te slapen en even te reflecteren over andere aspecten van het probleem. Wie weet komt er even later wel een “onverwacht” idee naar boven!

Garanderen deze acties dat je grote inzichten zal hebben? Neen, maar ze vergroten de kans op inzichten aanzienlijk, wat maakt dat je op termijn gegarandeerd creatiever uit de hoek kan komen en problemen vaker als een boeiende uitdaging kan ervaren.

if(window.strchfSettings === undefined) window.strchfSettings = {}; window.strchfSettings.stats = {url: “https://ncoi-learning.storychief.io/nl/in-vier-stappen-naar-een-aha-moment?id=374230381&type=2”,title: “In vier stappen naar een AHA! moment”,id: “d97119c0-a136-4a67-be2f-b6aa12cd222a”}; (function(d, s, id) { var js, sjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) {window.strchf.update(); return;} js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = “https://d37oebn0w9ir6a.cloudfront.net/scripts/v0/strchf.js”; js.async = true; sjs.parentNode.insertBefore(js, sjs); }(document, ‘script’, ‘storychief-jssdk’))