last van stress

Navigeer met je brein vlot door de (werk)dag

Professionele vaardigheden

Prevalidatie

Je brein staat meer dan ooit onder druk door de con­stante blootstelling aan uitdagingen en prikkels. Het is de motor van je gedachten, je gevoelens en bepaalt 100 % je gedrag. Als stress chronisch wordt, heb je een probleem. Daarom pleit Ann Caroline Roymans, ex­perte in neurocognitivisme, voor prevalidatie in plaats van revalidatie. Je kan véél problemen voorkomen als je je brein goed verzorgt.

Ondertussen rukt agile werken op: steeds meer flexibiliteit, met het risico op multitasking als gevolg. We vragen (te) veel van ons brein. Roymans: “Leidinggevenden moeten medewerkers op een andere ma­nier benaderen in deze wereld waarin snel schakelen primeert.”

“Steeds meer organisaties zetten bewust(er) in op het leren herkennen van stress-signalen en trig­gers bij jezelf én teamleden. Zowel het bespreekbaar maken van stress, als het voorkomen en hanteren van stress, vormt de rode draad tijdens onze workshops en teambegeleidingen”, zegt Koen Dierckx, Learning Architect bij NCOI Learning.

Hoe werken onze hersenen?

In ons brein onderscheiden we vier regisseurs. Achter­aan zit het reptielengebied, met onze instincten, au­tomatismen, de vecht-of-vlucht-reflex,… Daarrond vind je het paleolimbisch gebied, met ons groepsge­voel en assertiviteit. Roymans: “Als een dominante collega gestresseerd is, neemt het reptielengebied over. Hij is zeker van zijn gelijk omdat hij geen alternatieve scenario’s meer kan bedenken. Onderdanige collega’s durven dan geen nee meer zeggen en overschrijden hun eigen grenzen.”

De derde regisseur is het neolimbische gebied, met je geheugen, faalangst en perfectionisme. Voor­aan in je hersenen bevindt zich de prefrontale cor­tex, die ons tot een rationeel en intelligent wezen heeft gemaakt. Daar zit je zelfreflectie, creativiteit en hu­mor, net als je zintuiglijke gewaarwording. Dit gebied oefent invloed uit op de drie andere regisseurs.

Dierckx: “Tijdens workshops bespreken we hun noodzaak, hun impact en vooral de gevolgen als je hun aanwijzingen niet opvolgt.”

De invloed van stress op ons denken

Roymans: “Een vermoeid brein grijpt terug naar auto­matismen omdat daar de levensnoodzakelijke functies zoals hartslag, ademhaling, bloeddruk en suikerspie­gel zitten. Stimuleer je je prefrontale cortex, dan kan je weer in oplossingen denken.”

Onze hersenen maken constant verbindingen: om een woord te zoeken, een herinnering boven te halen, iets nieuws te leren,… Cortisol, ons stresshor­moon, zet zich als een slot vast op die verbindingen en verhindert het doorgeven van die informatie. Chroni­sche cortisol maakt de banen naar de prefrontale cor­tex kapot. Je bent verward, kan geen focus houden, kan moeilijk prio’s stellen en organiseren…

Je brein kan je trainen

“Mentale veerkracht gaat hand in hand met een gezond en getraind brein. Studies tonen aan dat je brein wel degelijk rekbaar is (cfr. neuroplasticiteit). Met eenvoudige technieken kan je prefrontale verbindingen op een bewuste manier onderhouden”, legt Koen Dierckx uit. Roymans besluit: “Elke leerling op school moet leren hoe het brein kan worden ingezet om stress te verminderen en beter te managen.”